Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία
τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,
ἀπό τήν ἱστοσελίδα floga.gr, ἐπάνω στό χωρίο τοῦ κατά Ματθαῖον Εὐαγγελίου, κεφάλαιο 1ο, στίχοι 1 ἔως 25, στά πλαίσια τῆς ἑρμηνείας πού ἔγινε στό κήρυγμα τῆς Κυριακῆς 19-12-2004.
Ὁ Θεός, μέσα στήν ἀγαπητική Του συγκατάβαση γιά μᾶς, πολλές φορές κάνει ἀπρόβλεπτα πράγματα - κατά τά μέτρα τοῦ δικοῦ μας μυαλοῦ ἀπρόβλεπτα. Ἀπρόβλεπτο, ἐξάλλου, καί σάν ἔκφραση εἶναι τό γεγονός τῆς Σαρκώσεως. Ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος στήν κυριολεξία μιμεῖται αὐτό τό μέγεθος, γιατί κάνει μιά ἀπρόβλεπτη ἔναρξη τοῦ Εὐαγγελίου του, τοῦ πρώτου κατά σειρά μάλιστα ἐκ τῶν τεσσάρων Εὐαγγελίων τῆς Καινῆς Διαθήκης, τοῦ πρώτου κειμένου τῆς Καινῆς Διαθήκης.
Ἀπρόβλεπτο, λοιπόν, στήν κυριολεξία καί μάλιστα τό ἀπρόβλεπτο αὐτό τοῦ Ματθαίου ἀποκτᾶ μείζονα, μεγαλύτερη βαρύτητα γιατί δέν εἶναι κάτι πού τό ἄκουσε διδαχθέν ἀπό τόν Χριστό, νά μεταφέρει τά λόγια Του, ὅπως κάνει στήν ἐπί τοῦ Ὄρους Ὁμιλία, [ὅπου] μεταφέρει τά λόγια τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι, θά ἔλεγα, μιά δική του σύλληψη, ἀλλά κατά Χάρη σύλληψη, μέσα στήν ἔκφραση τῆς θεοπνευστίας τῶν κειμένων. Κοιτάξτε τί εἶναι αὐτή ἡ σειρά τῶν ὀνομάτων, πού δέν ξέρω πόσοι ἀπό ἐσᾶς πρίν ἀπό λίγο θά εἶπαν, «Κουραστήκαμε, εἶναι πολλά ὀνόματα. Τί μᾶς τά λέει; Τί εἶναι αὐτά τά ὀνόματα; Δέν τά ξέρουμε. Καθυστεροῦμε, νά πᾶμε στό τέλος, νά πᾶμε στό ἀποτέλεσμα. Τί ἔγινε στό τέλος;». Ἀκριβῶς ἐδῶ εἶναι τό κάλλος τοῦ κειμένου, τό ἀπρόβλεπτο, τό μυστήριο καί θά ἔλεγα, ἄν ἐπιτρέπεται νά τό πῶ, ἡ ποιητική μαγεία τοῦ κειμένου.
Ὁ Θεός ὅ,τι κάνει τό κάνει μέ ἕναν διπλό τρόπο. Τό κάνει ἔχοντας ἕναν στόχο, πού εἶναι ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπινου γένους, ἀλλά ταυτόχρονα δέν ἐξαντλεῖται στόν στόχο. Ὁ Θεός καθορίζει καί μπαίνει στή λεπτομέρεια τῆς πορείας, λέγοντας «θέλουμε νά γίνουμε ἅγιοι, αὐτό πού θέλει ὁ Θεός». Αὐτό ἔχει μιά λεπτομέρεια τοῦ κάθε λεπτοῦ. Εἶναι ἡ καλλιέργεια, τό κάλλος, ὁ θρίαμβος καί αὐτή ἡ ὀμορφιά τοῦ κάθε λεπτοῦ. Ὁ Ματθαῖος πραγματικά, μέ ἕναν μοναδικό τρόπο, γίνεται ἀπρόβλεπτος γι᾽ αὐτόν τόν λόγο. Θέλει νά καταλήξει στή Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, πού τήν περιγράφει τό κείμενο πού ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο, ἀλλά ἀκριβῶς κάνει μιά καταπληκτική πορεία ἀναφέροντας τά γνωστά καί τά ἄγνωστα ὀνόματα τά ὁποῖα προηγήθηκαν γενεαλογικά κατά τά μέτρα τά ἀνθρώπινα τοῦ Χριστοῦ. Ὅπου δέν εἶναι ἁπλῶς τό τέλος πού ἔρχεται ὁ Χριστός· εἶναι ἀκριβῶς ἡ ὀμορφιά, ὁ θρίαμβος αὐτῶν τῶν προσώπων, γνωστῶν τε καί ἀγνώστων, πού ζήσανε κάποιες στιγμές ὅπου καλλιέργησαν βαθιά πράγματα τοῦ Θεοῦ καί μάλιστα, μέ ἕναν μοναδικό τρόπο κατά τά ἀνθρώπινα μέτρα, ἑτοίμασαν τόν δρόμο τοῦ Θεοῦ.
Ἡ ἀκραία πίστη τοῦ Ἀβραάμ, ὁ ὁποῖος πάει νά θυσιάσει τόν γιό του ἑτοιμάζει τήν πιό βαθιά κατανόηση γιά ἐμᾶς πού ὁ Θεός θυσιάζει τόν Γιό Του καί προηγεῖται ὁ ἄνθρωπος πού θυσιάζει πρίν τόν γιό του. Ἡ ἀκραία ἔκφραση τῆς μετανοίας τοῦ Δαυίδ καί, βλέπετε, στέκεται καί λέει ἀπό τόν Ἀβραάμ μέχρι τόν Δαυίδ γενεές δεκατέσσερις, ἀπό τόν Δαυίδ μέχρι τήν μετοικεσία Βαβυλῶνος (ἡ ἀκραία ἔκφραση τῆς μετανοίας ἤ τῆς πτώσης ὁλόκληρου λαοῦ, πού εἶναι ἡ μετοικεσία τῆς Βαβυλῶνος). Ἡ κάθε στιγμή, τό κάθε λεπτό, ἀποκτᾶ μιά ὀμορφιά. Καί ὁ Θεός στέκεται καί περιμένει. Περιμένει ὄχι ἁπλῶς γιατί Τοῦ ἀρέσει νά περιμένει, [ἀλλά] γιατί Τοῦ ἀρέσει ὅ,τι γίνεται νά γίνεται σέ βάθος καί νά ἀποκτᾶ ἕνα θριαμβικό μέγεθος.
Αὐτό ἀκριβῶς νά τό μεταφέρετε στή ζωή σας, αὐτό τό ἦθος τοῦ ἀπρόβλεπτου, τοῦ ἀνείπωτου τοῦ Ματθαίου καί τοῦ Χριστοῦ μας νά τό μεταφέρετε στή ζωή σας, ὅπου ἡ ζωή σας ἔχει στόχους, ἀλλά ταυτόχρονα αὐτοί οἱ στόχοι δέν ἐπιτυγχάνονται μέ μιά μονοτενῆ, δηλαδή μέ μιά ἀπρόσωπη βαρύτητα. Ἡ κάθε στιγμή ἔχει μιά προσωπικότητα, ἔχει μιά ὀμορφιά. Εἶναι τό κάλλος, ὁ θρίαμβος τοῦ κάθε λεπτοῦ, εἶναι ἡ γεύση τοῦ κάθε λεπτοῦ, εἶναι τό ὅτι ὁ χριστιανός «ρουφάει» τό κάθε λεπτό καί τό ἀνασαίνει τό κάθε λεπτό, τό κάνει μιά μοναδικότητα τοῦ Χριστοῦ καί αὐτό τό κάθε λεπτό, ἐπειδή εἶναι τόσο ὄμορφο καί τόσο πανέμορφο μέσα στίς δυσκολίες καί στούς πειρασμούς καί εἶναι τόσο συγκαταβατικό καί τόσο ἀπρόβλεπτο στήν ὀμορφιά πού ἔχει μέσα στίς δυσκολίες καί στούς πειρασμούς, ἀποκτᾶ ὁ ἄνθρωπος ἀπό τώρα γεύση παραδείσου καί ἐκεῖνο πού ἔρχεται στό τέλος σάν ἁγιότητα, σάν παράδεισος, εἶναι κάτι τό ὁποῖο βιώθηκε καί ἐγεύθηκε· καί γίνεται ὁ χριστιανός ἀπρόβλεπτος. Πῶς μπορεῖ νά χαίρεται μές στίς δυσκολίες, μές στίς λύπες, μέσα στούς πόνους, μές στίς ἀρρώστιες; Εἶναι αὐτό τό κάλλος τό ποιητικό, τό ὁποῖο καταυγάζει τό ἀπρόβλεπτο τοῦ Χριστοῦ μας καί τό ἀπρόβλεπτο τοῦ εὐαγγελιστοῦ Ματθαίου.
Τό κείμενο, λοιπόν, ὁρίζει πάρα πολύ οὐσιαστικά πράγματα γιά τή ζωή μας. Ἀποκαλύπτει τήν ἐπωνυμία τῶν ἀνωνύμων καί ἀποκαλύπτει τήν προβολή τῆς δικῆς μας ἐπωνυμίας, πού, ὄντες ἀνώνυμοι πολλές φορές γιά τά μέτρα τά δημοσιογραφικά τοῦ κόσμου, παραμένουμε ἐπώνυμοι καλλιεργηταί τῶν μεγάλων πραγμάτων τοῦ Θεοῦ, ἄν καλλιεργήσουμε βαθιά αὐτό τό κάλλος, αὐτό τό ποιητικό κάλλος τῆς χαρᾶς, τῆς εὐλογίας, τῆς ἀπαντοχῆς τοῦ κάθε λεπτοῦ.
|
Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2015
ΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΚΑΛΛΟΣ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΛΕΠΤΟΥ Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,
Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2015
Η ΖΩΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ «ΑΚΙΝΗΣΙΑΣ» ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία
τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,
ἀπό τήν ἱστοσελίδα floga.gr, ἐπάνω στό χωρίο τοῦ κατά Λουκᾶν Εὐαγγελίου, κεφάλαιο 13ο, στίχοι 10 ἔως 17, στά πλαίσια τῆς ἑρμηνείας πού ἔγινε στό κήρυγμα τῆς Κυριακῆς 5-12-2004.
Θά ἔλεγε κάποιος πώς ἀκούσαμε ἕνα ἀκόμη θαῦμα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ἐπειδή τό θαῦμα ἀκριβῶς κινεῖται στόν χῶρο τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ μυστηρίου τῆς ἀγάπης Του, παρόλο πού φαινομενικά δηλώνει τί γίνεται, μέσα σέ αὐτό τό θαῦμα κρύβεται μιά ὁλόκληρη διεργασία τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καί τῆς καρδιακῆς ἀνταποκρίσεως τοῦ ἀνθρώπου σέ αὐτό τό θαῦμα πού κάνει. Αὐτή ἡ περικοπή πού ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο, τόσο ἁπλά κατανοητή, προσδιορίζει, στά ἐσωτερικά της πολύ μυστικά μεγέθη, πολύ βαθιές καρδιακές διεργασίες πού εἶναι ἀνοιχτές καί γιά μᾶς, φυσικά, γιά τή λειτουργία τοῦ δρόμου τοῦ θαύματος μέσα ἀπό ἄλλες διαδικασίες, πέρα ἀπό τόν τρόπο πού ἐμεῖς τό καταλαβαίνουμε σάν ἔκτακτο γεγονός, μέσα ἀπό τό ὁποῖο γίνεται κάτι ξαφνικά ἐπάνω μας.
Προσέξτε -καί πρέπει νά προσέξουμε- τίς λεπτομέρειες τῆς περικοπῆς. Ἐδῶ προσδιορίζεται πάρα πολύ συγκεκριμένα, σχεδόν μέ τρεῖς λέξεις (κάτι πού δέν εἶναι σύνηθες), τό εἶδος τῆς ἀρρώστιας τῆς γυναίκας, θαρρεῖς καί γράφει κάποιος ἕνα ἰατρικό δελτίο. Λέει «συγκύπτουσα, μή δυναμένη ἀνακῦψαι» καί μάλιστα «εἰς τό παντελές». Δέν εἶναι σύνηθες τό γεγονός τῆς περιγραφῆς τῆς ἀρρώστιας «τριτῶς», μέ αὐτόν τόν τρόπο πού γίνεται ἐδῶ πέρα καί θέλει κάτι νά προκαλέσει ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς, γιά τή διεργασία τῆς βαθιᾶς ἑρμηνείας τοῦ κειμένου. Δηλώνεται λοιπόν μιά ἀκινησία τῆς γυναίκας: «Συγκύπτουσα», «μή δυναμένη ἀνακῦψαι» καί «εἰς τό παντελές». Ταυτόχρονα ὅμως, ἀπ᾽ ὅ,τι φαίνεται, ἀπ᾽ ὅ,τι ἑρμηνεύουν οἱ Πατέρες πού προσεγγίζουν τήν περικοπή, μές στήν καρδιά τῆς γυναίκας τῆς ἐξωτερικά ἀκίνητης λειτουργεῖται μιά πολύ βαθιά κίνηση. Εἶναι μυστική κίνηση πού δέν φαίνεται στό κείμενο. Ἁπλῶς συλλαμβάνουμε τήν κίνησή της μέ ἕναν τρόπο ἀποφατικό ὄχι γιατί κάνει κάτι, οὔτε λέει τίποτε (εἶναι τελείως σιωπηλή), [ἀλλά] ἀπό τή λέξη πού λέει τό κείμενο, ὅτι ὁ Χριστός «προσεφώνησε» αὐτή.
Ὁ Χριστός, παρόλο πού μᾶς ἀγαπάει ἀτέλειωτα, δέν παρεμβαίνει ποτέ διά ἐξωτερικῶν γεγονότων γιά νά παρέμβει στήν ἐλευθερία μας. Ἐδῶ τό «προσεφώνησε» καί μάλιστα «προσεφώνησε» (δίνεται ἐπίφαση στό γεγονός τοῦ ἤχου τῆς φωνῆς) σημαίνει πού ὁ Χριστός ἀνταποκρίνεται σέ αὐτή τή βαθιά ἐσωτερική μυστική κίνηση πού κάνει ἡ γυναίκα, ἡ ἀκίνητη γυναίκα, ἀλλά κινούμενη καρδιακά πρός τόν Χριστό, ἀπ᾽ ὅ,τι φαίνεται μέ ἕναν τρόπο ἡσυχαστικό, βαθιά νηπτικό, ἀσκητικό. Αὐτή ἡ γυναίκα, πολύ μυστικά, πολύ κρυφά ἀσκήθηκε σέ αὐτή τήν κίνηση πρός τόν Χριστό καί ὁ Χριστός ἀνταποκρίνεται προσφωνῶν αὐτήν. Καί φαίνεται πού ἔτσι εἶναι τά πράγματα, πώς ἡ γυναίκα οὔτε διαμαρτύρεται γιά τήν ἀρρώστια, οὔτε περιγράφει τήν ἀρρώστια ἡ ἴδια, δέν κάνει τίποτε, παρά μόνο καταλήγει νά ἐμφανιστεῖ αὐτό τό μυστικό δομικό στοιχεῖο πού ἔχει πάνω της μέ τό ὅτι δοξολόγησε τόν Θεό. Καμιά ἄλλη κουβέντα. Ἐκρήγνυται ὅλη αὐτή ἡ ἐσωτερική κίνηση σέ μιά δοξολογία καί ἔρχεται ἕνα πρῶτο βασικό συμπέρασμα μέσα ἀπό τήν πορεία τῆς περικοπῆς, ὅτι ἡ βαθιά κίνηση ἡ ἐσωτερική ὁρίζει τά πράγματα γιά τή ζωή μας, ὅπου ὁ Χριστός ἀνταποκρίνεται κι Ἐκεῖνος μέ ἕναν μυστικό τρόπο, ἔστω μέ μιά φωνή πού προσεφώνησε, σέ αὐτή μας τήν κίνηση.
Εἶναι ὁλόκληρη ἡ πνευματική ζωή τοῦ χριστιανοῦ, πού εἶναι μιά πολύ βαθιά κίνηση, ἐν ἀντιδιαστολῇ μέ τόν περίγυρο τῆς περικοπῆς πού ἀκούσαμε (ὅλοι ἐκεῖνοι πού ἔβλεπαν καί ἀνέλυαν τό γεγονός, γιατί καί πῶς, εἶναι Σάββατο…). Μιά ἀνάλυση, μιά λογοκρατία, μιά κυριαρχία πληθωρικότητας τοῦ λόγου, πού εἶναι οὐσιαστικά μιά ἀκινησία γιά τή λύση τῶν προβλημάτων τοῦ κόσμου. Ὅλη αὐτή ἡ δεδηλωμένη ἀναζήτηση μέ ἕνα δυναμικό τρόπο, μέ λόγια, μέ ἐκφράσεις, μέ φιλοσοφίες, γιά τό τί θά γίνει γιά τόν κόσμο, δηλώνει αὐτή τήν ὁριζόντια, τελείως δαιμονιώδη κίνηση. Δαιμονιώδης εἶναι ἡ κίνηση ἡ ὁποία δέν καταλήγει στόν Θεό. Εἶναι ἁπλῶς μιά κίνηση πού παλινδρομεῖ συνεχῶς μέ ἕναν σπειροειδῆ τρόπο καί δέν καταλήγει πουθενά, μιά συνεχής ἀναζήτηση. Αὐτό κάνει ὁ περίγυρος. Ἔχει φαινομενικά κίνηση καί ἔχει μιά νεκρή ἀκινησία καί κάνει ἡ περικοπή ἐδῶ πέρα αὐτή τήν ἀντιπαραβολή τῆς πληθωρικῆς σιωπῆς μέ τήν πληθωρική κίνηση καί ἀπορρίπτεται ἡ πληθωρική κίνηση ἄν δέν ὑπάρχει πληθωρική αὐτή ἡ ἡσυχία καί ἡ βαθιά κίνηση πρός τόν Χριστό μας. Καί γίνεται τό θαῦμα καί ἁπλῶς ὁ κόσμος γύρω χαίρει, χωρίς νά προσδιορίζει τί ἔγινε. Ξέρουν ὅτι κάτι βαθύ ἔγινε.
Καί ἀνοίγεται ἕνας δρόμος στή ζωή μας. Εἶναι πολύ βαθιά μυστικός. Ἡ πνευματική ζωή εἶναι ἕνα μυστήριο, δέν ὁρίζεται μέ συντεταγμένες. Ἡ Ἐκκλησία ἁπλῶς δίνει τρόπους καί αὐτοί οἱ τρόποι χαράζουν ἕνα βαθύ μυστήριο μέσα μας. Λέει «μετάνοια», λέει «νηστεία», λέει αὐτά πού λέει. Μέσα ἐκεῖ πέρα ὑπάρχει μιά ὁλόκληρη σιωπηλή κίνηση πρός τόν Χριστό πού καταργεῖ καί ἀναιρεῖ ὁποιαδήποτε διαμαρτυρία, ὁποιαδήποτε ἀνάλυση τοῦ «πῶς» καί τοῦ «γιατί», τοῦ «ἔτσι» καί τοῦ «ἀλλιῶς», «γιατί εἴμαστε;». Καί καταλήγει αὐτή ἡ κίνηση πρός τόν Χριστό καί γίνεται ἁπλῶς μιά δοξολογία. Στή χαρά καί στή λύπη ὅλα εἶναι δοξολογία καί ὁ Χριστός ἀνταποκρίνεται μυστικά καί ἡ γυναίκα ἡ ὁποία δέν κινεῖται πιά εἶναι κινούμενη, γιατί ὁ ἅγιος εἶναι κινούμενος καί ἔχει μιά ἀτέλειωτη κίνηση, πού πάει στόν οὐρανό. Αὐτή λοιπόν ἡ ἀντιπαραβολή τῆς κίνησης καί τῆς ἀκινησίας ὁρίζει πραγματικά καί μπορεῖ πραγματικά νά δώσει νόημα στή συνεχῶς ταραγμένη καί κινούμενη, ἀναζητοῦσα ἐποχή μας μέ τόσο πολλά λόγια.
Ἡ ὀρθόδοξη ζωή ἔχει αὐτή τή βαθιά κίνηση καί τότε, ὅταν τή βρεῖς, καί μιλᾶς καί σωπαίνεις εἶσαι στόν Χριστό κοντά. Ἄν δέν τήν βρεῖς, καί μιλᾶς καί σωπαίνεις εἶσαι δαιμονιώδης. Ἀκολουθεῖς αὐτήν τήν πορεία, εἰδάλλως, πραγματικά, καί μή ζώντας τήν Ὀρθοδοξία καί μιλώντας γιά τό κάλλος της, γιά τούς μεγάλους θησαυρούς της, δέν θά κάνουμε αὐτή τή βαθιά κίνηση, καί κρίνεται ὁλόκληρη ἡ ζωή μας. Καί τότε ὁ Χριστός ἀνταποκρίνεται φωνάζοντας πρός ἐμᾶς, προσφωνῶν πρός ἐμᾶς καί ἐμεῖς πιά δοξολογοῦμε τόν Θεό καί τίποτε ἄλλο καί ἐκεῖ τελειώνει ὅλη ἡ ἱστορία. Τελειώνει καί ἀρχίζει ξανά, καί εἶναι καί πάλι μιά κίνηση καί πάλι μιά σιωπή καί πάλι μιά θεραπεία ἀπό τόν Χριστό.
Εὐχόμαστε, λοιπόν, αὐτόν τόν μυστικό τρόπο τῆς ἀναιρέσεως τῆς δυναμικῆς τοῦ κόσμου τοῦ δικοῦ μας ἔτσι νά τόν ζήσουμε καί τότε πραγματικά θά βροῦμε τό κάλλος τῶν προτάσεων τῆς ὀρθοδόξου Παραδόσεώς μας.
Παρασκευή 24 Ιουλίου 2015
Ιερά Μητρόπολις Πειραιώς: Η διακωμώδηση της Εκκλησίας και η Ελληική Αριστερά
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Εν Πειραιεί τη 23η Ιουλίου 2015.
Η ΔΙΑΚΩΜΩΔΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
Η κωμωδία και η σάτιρα είναι επινόηση της ελληνικής σκέψεως. Είναι υψηλή τέχνη, μέσω της οποίας οι αρχαίοι μας πρόγονοι δεν είχαν σκοπό απλά να «χασκογελούν», όπως νομίζουν κάποιοι σημερινοί ανιστόρητοι και άμοιροι της αρχαιοελληνικής σκέψεως, αλλά είχε ως στόχο να διδάξει, μέσω της ευθυμίας. Να περάσει στους θεατές υψηλά θρησκευτικά, πνευματικά, κοινωνικά και ηθικά μηνύματα. Άλλωστε το θέατρο ήταν για τους αρχαίους μας προγόνους το «σχολείο του λαού» και γι’ αυτό «επιδοτούνταν» τα εισιτήρια για να μπορούν και οι οικονομικά ασθενείς να παρακολουθούν τις δραματικές παραστάσεις.
Κάποιοι κακεντρεχείς και ανιστόρητοι υποστηρίζουν και συκοφαντούν τον Χριστιανισμό ως δήθεν εχθρό της χαράς και της ευθυμίας, ως εχθρό του θεάτρου. Η αλήθεια είναι διαφορετική. Μέσα στα αγιογραφικά κείμενα παίρνονται εικόνες από την καθημερινή ζωή και πολλές φορές από το θέατρο. Πολλοί μελετητές υποστηρίζουν πως πολλές τελετουργικές πράξεις της Εκκλησίας μας έχουν (εξωτερικές μόνο) επιδράσεις από το αρχαίο δράμα. Η Εκκλησία μας βεβαίως αντιτάχτηκε στο θέατρο και ειδικά στην κωμωδία, αλλά όχι στο κλασσικό θέατρο. Αντιτάχτηκε στο απόλυτα παρηκμασμένο θέατρο και τη χυδαία σάτιρα των ελληνιστικών, ρωμαϊκών και πρωτοβυζαντινών χρόνων, το οποίο δεν διδάσκονταν στα θέατρα, αλλά στα χαμαιτυπεία και τα κακόφημα καταγώγια, όχι για να διδάξουν πλέον υψηλά νοήματα, αλλά για να διαδώσουν την ανηθικότητα. Είναι γνωστό πως στα χρόνια αυτά το θέατρο και η σάτιρα είχε περάσει στα χέρια των διαβόητων «Βακχών», διαφόρων ομίλων, οι οποίοι είχαν ως στόχο την κραιπάλη και τις ασωτίες. Ας σημειωθεί πως στα ρωμαϊκά χρόνια είχαν απαγορευτεί, με την ποινή του θανάτου οι βακχικοί σύλλογοι και οι εκδηλώσεις τους.
Για το πόσο «εχθρική» υπήρξε η Εκκλησία για το θέατρο αποδεικνύεται περίτρανα από το γεγονός ότι η ίδια καλλιέργησε στις τάξεις Της το κλασσικό και διδακτικό θέατρο, δημιουργώντας αξιόλογα δείγματα, όπως για παράδειγμα το θαυμάσιο δράμα «Χριστός Πάσχων», το οποίο έχει εφάμιλλη αξία με τα έργα των αρχαίων κλασσικών τραγικών ποιητών. Για το πόσο «εχθρική» στο θέατρο, αποδεικνύεται και από την καλλιέργεια του σύγχρονου χριστιανικού θεάτρου.
Η χυδαία διακωμώδηση των πρωτοχριστιανικών χρόνων στράφηκε κατά της νέας πίστεως. Κλασσικό παράδειγμα ο ειδωλολάτρης σατιρικός συγγραφέας Λουκιανός (2ος μ. Χ. αιώνας) αναφέρεται ως ο πρώτος συκοφάντης του Χριστιανισμού με το γνωστό έργο του «Περί Περεγρίνου Τελευτής», μέσω του οποίου προσπαθεί να γελοιοποιήσει τους Χριστιανούς και τη λατρεία τους. Όμως η κατρακύλα του θεάτρου και της σάτιρας στα ελληνιστικά, ρωμαϊκά και πρωτοβυζαντινά χρόνια χρησιμοποιήθηκε στα χρόνια του «διαφωτισμού» να υπηρετήσει το αντιεκκλησιαστικό και αντικληρικό πνεύμα στην επαναστατημένη, κατά της παραφθαρμένης δυτικής χριστιανοσύνης, η οποία ευθύνεται τα μέγιστα για τον μεσαιωνικό σκοταδισμό και τα δεινοπαθήματα των ευρωπαίων. Η σάτιρα και η διακωμώδηση κατά της «δυτικής εκκλησίας» και μαζί των «ιερών και των οσίων» της αποτελεί τα τελευταία τριακόσια χρόνια τα κύρια όπλα των χριστιανομάχων. Η ίδια τακτική ακολουθείται και σήμερα, όπου γίνεται προσπάθεια να γελοιοποιηθεί χυδαία στα μάτια των θεατών, οτιδήποτε σχετίζεται με την Εκκλησία. Γελοιοποίηση γίνεται και για άλλες θρησκείες, κυρίως του Ισλάμ. Όμως ενώ οι Χριστιανοί ανεχόμαστε τη γελοιοποίηση, οι μουσουλμάνοι προβαίνουν σε βίαιες πράξεις αντεκδίκησης.
Αφορμή για την παρούσα ανακοίνωσή μας πήραμε από πρόσφατο δημοσίευμα στην εφημερίδα «ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» (19-7-2015), του κ. Νίκου Χατζηνικολάου, ιστορικού της τέχνης και ομότιμου καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, με τίτλο: «Η διακωμώδηση του Μωάμεθ». Στο άρθρο του ο συντάκτης εκθειάζει «έκθεση σχεδίων του Τζιανλορέντσο Μπερνίνι, του σημαντικότερου καλλιτέχνη του ιταλικού Μπαρόκ, στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Λειψίας (η οποία παρουσιάστηκε) τον χειμώνα που μας πέρασε, συμπεριλαμβάνονταν μερικές ιδιόχειρες γελοιογραφίες Ανάμεσά τους, η γελοιογραφία του Πάπα Ιννοκέντιου ΙΑ΄ (1676-1689), της οικογένειας Οντεσκάλκι από το Κόμο, φιλοτεχνημένη τα τελευταία χρόνια της ζωής του καλλιτέχνη, η οποία εντυπωσιάζει με την τόλμη των εκφραστικών της μέσων αλλά και την προκλητική ασέβειά της». Ο συντάκτης παρατηρεί πως αυτό είναι μια κατάκτηση ελευθερίας της εποχής μας, διότι «Αν το σχέδιο είχε γίνει γνωστό όσο ζούσε ο καλλιτέχνης η θανατική ποινή θα ήταν αυτονόητη για μια τέτοια πράξη. Γελοιογραφίες προτεσταντικής έμπνευσης κατά του Πάπα και της καθολικής εκκλησίας υπήρχαν απ' τον 16ο αιώνα. Οι αιρετικοί του Βορρά διώκονταν χωρίς οίκτο. Αλλά μια γελοιογραφία του Πάπα από ένα δημιουργό που ζούσε στη Ρώμη και υπηρετούσε την εκκλησία, ήταν διπλά αξιόποινη. Ο καλλιτέχνης γλύτωσε γιατί το βλάσφημο σχέδιο παρέμεινε στο εργαστήριό του μέχρι το τέλος της ζωής του ενώ στη συνέχεια πουλήθηκε από τους κληρονόμους του μαζί με την υπόλοιπη συλλογή του στη βασίλισσα Χριστίνα της Σουηδίας. Έτσι διασώθηκε και το ίδιο». Τονίζει πως: «Χρειάστηκαν τεράστιες κοινωνικές και στη συνέχεια πολιτικές και ιδεολογικές ανακατατάξεις, κυρίως στη Γαλλία και στην Αγγλία, διάρκειας περισσότερων αιώνων, ώστε μια γελοιογραφία σαν κι αυτή να μπορεί σήμερα να εκτίθεται ή να αναπαράγεται φωτογραφικά χωρίς κάτι τέτοιο να συνεπιφέρει διώξεις και ποινές σε όσους την διακινούν».
Στη συνέχεια ο συντάκτης παρατηρεί πως στη χώρα μας γίνεται «καταπάτηση» των θρησκευτικών ελευθεριών: «Στην Ελλάδα υπάρχει μια σεβαστή μειονότητα ελλήνων υπηκόων που είναι μωαμεθανοί το θρήσκευμα. Αρκετοί και από τους πρόσφατους μετανάστες την ίδια θρησκεία ακολουθούν … Η δημοκρατική Ελλάδα θα κερδίσει ένα δύσκολο στοίχημα αν οι θρησκευτικές μειονότητες που ζουν στην επικράτεια αλλά και όσοι δεν ασπάζονται ένα θρήσκευμα, πάψουν να είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Οι μειονότητες πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς. Δεν αισθάνεσαι ασφαλής όταν ο Άλλος εμπαίζει ό, τι είναι για σένα ιερό. Ο διαχωρισμός εκκλησίας και κράτους σίγουρα θα διασφαλίσει την ισότητα αλλά αυτό δεν αρκεί. Γιατί ο σεβασμός πρέπει να περάσει στα ήθη. Και κάτι τέτοιο δεν επιβάλλεται και θέλει χρόνο».
Αναφέρθηκε στα πρόσφατα δραματικά γεγονότα που ακολούθησαν τις γελοιογραφίες του γαλλικού σατιρικού περιοδικού «Charlie Hebdo» του Μωάμεθ, τις οποίες αποδοκιμάζει. Αναφέρθηκε στον Βολταίρο, ο οποίος έγραψε έργο περί ανεξιθρησκίας και επίσης στον Ευγένιο Βούλγαρη, ο οποίος μετέφερε στην Ελλάδα το πνεύμα της ανεξιθρησκίας με το έργο του: «Περί ανεξιθρησκίας . Ήτοι περί της ανοχής των ετεροθρήσκων 1768». Βλέπει ως κατάκτηση της Αριστεράς, η οποία «αποτελεί, τουλάχιστον εν μέρει, συνέχεια του Διαφωτισμού», την ψήφιση του νόμου για την ανέγερση του ισλαμικού τεμένους στην Αθήνα. Προτείνει να επικρατήσει και στη χώρα μας η αρχή περί ανεξιθρησκίας του διαφωτισμού. Και καταλήγει: «Εκείνο που μας μένει είναι, τουλάχιστον, να μην συμμετάσχουμε στον πόλεμο της προπαγάνδας κατά του Ισλάμ. Η μικρή χώρα που είναι η δική μας, τόσο κοντά στο θέατρο των εχθροπραξιών, αντί να ρίχνει κι εκείνη λάδι στη φωτιά προσβάλλοντας και εξαγριώνοντας τους πιστούς μωαμεθανούς μέσα κι έξω από την επικράτεια, έχει τις δυνατότητες να καταστεί μια όαση δημοκρατικής ανοχής στην Ανατολική Μεσόγειο».
Εν ολίγοις θα θέλαμε να παρατηρήσουμε στα παραπάνω πως ο αρθρογράφος καθηγητής, ορμώμενος από την αριστερή ιδεολογική του αφετηρία, δεν μπορεί να κρύψει την αντιεκκλησιαστική του ταυτότητα. Αυτό τον εμποδίζει να διακρίνει πως η αυθεντική εκδοχή του Χριστιανισμού, η Ορθοδοξία, η αληθινή Εκκλησία του Χριστού, δεν ευθύνεται για καμιά είδους καταπάτηση των θρησκευτικών ελευθεριών ετερόθρησκων. Εμφανίστηκε σε εχθρικό γι’ Αυτήν περιβάλλον στα Ρωμαϊκά χρόνια και διώχτηκε. Ανδρώθηκε στα βυζαντινά χρόνια σε ένα απόλυτα πολυεθνικό και πολυθρησκευτικό περιβάλλον και κατόρθωσε να συνυπάρξει αρμονικά με όλους. Όταν έγινε κυρίαρχη πίστη, ουδέποτε εδίωξε κανέναν, αλλά προσπάθησε να περιφρουρήσει την ορθόδοξη πίστη μόνο με το λόγο και ποτέ με τη βία. Αλλά και όταν βρέθηκε υποδουλωμένη στους αλλοθρήσκους μουσουλμάνους, (από τον 6ο αιώνα στη Μέση Ανατολή και από τον 15ο αιώνα στα Βαλκάνια), προσπάθησε να συμβιώσει με εκείνους, απρ’ όλες τις διώξεις εναντίον Της.
Στον 20ο αιώνα, στις χώρες που είχαν την ατυχία να υποδουλωθούν στα άθεα μαρξιστικά καθεστώτα, η Εκκλησία προσπάθησε να επιβιώσει, παρ’ όλους τους διωγμούς Της. Η παρουσία Της σήμερα στα πέρατα του κόσμου, με την ορθόδοξη ιεραποστολή, χαίρει (μόνον αυτή) την εκτίμηση των λαών και των κυβερνήσεων, διότι διαβλέπουν σε αυτή την άδολη και επωφελής την διείσδυσή της στις κοινωνίες τους.
Σήμερα στην Ελλάδα, αλλά και στις άλλες Ορθόδοξες χώρες, επικρατεί πλήρης ελευθερία σε όλες τις θρησκείες. Μπορεί ο αρθρογράφος να μας παραθέσει έστω και μία περίπτωση «διωγμού» άλλης θρησκείας από την Εκκλησία μας στη χώρα μας; Επειδή αναφέρθηκε στη μουσουλμανική μειονότητα στη χώρα μας, μπορεί να μας παραθέσει έστω και μία πράξη καταπάτησης των ελευθέριών τους από μέρους της Εκκλησίας; Άρα λοιπόν η πρότασή του «να επικρατήσει η ανεξιθρησκία του διαφωτισμού στη χώρα μας», είναι ένα νεκρό γράμμα, διότι η ανεξιθρησκία στη χώρα μας και σε όλη την Ορθοδοξία, εφαρμόζεται δεκαπέντε αιώνες πριν τον «ευρωπαϊκό διαφωτισμό», από το 313 μ. Χ. με το περίφημο Διάταγμα των Μεδιολάνων, απαύγασμα της Χριστιανικής διδασκαλίας, περί σεβασμού του ανθρωπίνου προσώπου! Ας ρίξει μια ματιά στη Θράκη και θα το διαπιστώσει!
Έκαμε λόγο ο αρθρογράφος για γελοιοποίηση θρησκειών και επικεντρώθηκε κυρίως στην γελοιοποίηση του Μωάμεθ. Αλλά δεν αναφέρθηκε στα αλλεπάλληλα κρούσματα χυδαίας γελοιοποίησης της ορθοδόξου πίστεώς μας, από χριστιανομάχους «καλλιτέχνες». Δεν γνωρίζουμε να υπερασπίστηκε ο ίδιος και η «ευαίσθητη» στις «θρησκευτικές» ελευθερίες, Αριστερά. Απέκρυψε και κάτι άλλο: την ανοχή ημών των Χριστιανών σε αυτές τις γελοιοποιήσεις και ύβρεις και την εκδικητική μανία των ετεροθρήσκων κατά όσων γελοιοποιούν την πίστη τους!
Τελειώνουμε με την προτροπή του «να μην συμμετάσχουμε στον πόλεμο της προπαγάνδας κατά του Ισλάμ». Με άλλα λόγια μας προτρέπει να εφαρμόσουμε το ρηθέν «σφάξε με αγά μου να αγιάσω»! Να αφήσουμε το λαό μας απληροφόρητο για το τι εστί Ισλάμ, ισλαμικός φανατισμός, ισλαμικός επεκτατισμός. Να αποσιωπήσουμε τις απίστευτες θηριωδίες, που συντελούνται σήμερα στη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Αδυνατεί να καταλάβει πως σήμερα, η χώρα μας και η Ευρώπη ολόκληρη χρειάζεται επείγουσα αφύπνιση, διότι ο ισλαμικός επεκτατισμός «χτυπά την πόρτα μας»! Αλλά όμως, άλλο αφύπνιση και ενημέρωση και άλλο μισαλλοδοξία, η οποία δεν συνάδει με τη δική μας πίστη.
Κλείνουμε την ανακοίνωσή μας με τη θλιβερή παρατήρησή μας, πως η Αριστερά, αν και έχει προϊστορία πλέον του αιώνος στη χώρα μας, δεν μπόρεσε να κατανοήσει την ελληνική πραγματικότητα, διότι σκέπτεται, όπως σκέπτονται οι αγρίως πληγέντες ευρωπαίοι, από τον παπισμό και τον προτεσταντισμό. Ταυτίζει την Ορθοδοξία μας με την απόλυτη παραφθορά του παπισμού και του προτεσταντισμού και γι’ αυτό φτάνει σε λάθος εκτιμήσει και πρακτικές. Ιδού και η διαχρονική τραγικότητα της ελληνικής Αριστεράς!
Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών
Π. Γεώργιος Μεταλληνός: Η τραγικότητα των αιρετικών
ΠΟΙΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΛΥΚΟΙ
Ἡ τραγικότητα τῶν αἱρετικῶν
Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου ∆. Μεταλληνοῦ
Στὶς αἱρέσεις καὶ τοὺς αἱρετικοὺς στρέφει τὴν προσοχή µας τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσµα τῆς προσεχοῦς Κυριακῆς (Τίτ. 3, 8-15). Πολλὲς ἑρµηνεῖες ἔχει λάβει ὁ Ὅρος «αἱρετικὸς» ἀπὸ τοὺς ἑρµηνευτές, καὶ µάλιστα τοὺς νεωτέρους, στὸ χῶρο τῆς Κ. ∆ιαθήκης.
Ὑπάρχει ὅµως καὶ ἡ συγκεκριµένη σηµασία, ποὺ ἔλαβε ὁ Ὅρος στὴ γλώσσα τῶν Ἁγίων Πατέρων, στὴ γλώσσα τῆς Ὀρθοδοξίας. Γιὰ τοὺς ἁγίους Πατέρας µας «αἱρετικὸς» σηµαίνει: διαστρεβλωτὴς τῆς πίστεως, τῆς ἀποκεκαλυµµένης Ἀληθείας, τοῦ θεόθεν δεδοµένου τρόπου σωτηρίας. Αἵρεση δέ, εἶναι ἀλλοτριωµένη ἐκδοχὴ τοῦ Προσώπου τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ποὺ δὲν µπορεῖ νὰ ὁδηγήσει στὴ σωτηρία, στὴ θέωση, τὸν ἄνθρωπο καὶ νὰ λυτρώσει ἀπὸ τὸ κακὸ τὸν κόσµο. Οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς ἐν Χαλκηδόνι ∆´ Οἰκουµενικῆς Συνόδου (451), ποὺ τιµᾶ τὴν προσεχῆ Κυριακὴ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία σ᾽ ὅλο τὸν κόσµο, αὐτὴ τὴ σηµασία τοῦ ὅρου ἐπιβάλλουν νὰ κρατήσουµε καὶ µεῖς στὶς παρακάτω σκέψεις.
Οἱ ἅγιοι Πατέρες, γνήσιοι θεολόγοι
Οἱ ἅγιοι Πατέρες, γνήσιοι θεολόγοι
Γιὰ νὰ κατανοήσουµε τὴν τραγικότητα, µέσα στὴν ὁποία ζοῦν καὶ κινοῦνται οἱ αἱρετικοί, πρέπει νὰ δοῦµε τὸ διαµετρικὰ ἀντίθετό τους µέγεθος, δηλαδὴ τοὺς ἁγίους Πατέρες, στὸ κύριο ἔργο τους, τὴν θεολογία. Βέβαια ὁ ἐγκλωβισµένος στὰ κοινωνιολογικὰ σχήµατα τῶν καιρῶν µας θὰ σπεύσει ἐδῶ νὰ διαµαρτυρηθεῖ, µὴ µπορώντας νὰ ἐννοήσει, ὅτι ὅλο τὸ ἔργο τῶν Πατέρων, σὲ κάθε ἐποχή, εἶναι θεολογία. Γιατί ἑνωµένοι µὲ τὸ Θεὸ ἀντιµετωπίζουν οἱ Πατέρες ὄχι µόνο τὰ προβλήµατα τῆς πίστεως, ἀλλὰ καὶ ὅλης τῆς ζωῆς. Θεὸ - Ἀλήθεια προσφέρουν, ἀντιµετωπίζοντας κρίσεις δογµατικές, ἀλλὰ Θεὸ - Ἀλήθεια προσφέρουν ποιµαίνοντας τὰ πνευµατικά τους τέκνα καὶ ὁδηγώντας τα στὸ πλαίσιο τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, ποὺ εἶναι ἡ ἁγιοπνευµατικὴ κοινωνία.
Οἱ Ἅγιοι Πατέρες θεολογοῦν πάντα µὲ τὸν φωτισµὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος. Γίνονται πρῶτα δοχεῖα καὶ Ναοὶ τοῦ Πνεύµατος, µὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν πνευµατικό τους ἀγώνα, καὶ καταξιώνονται νὰ γίνουν Πνευµατοκίνητοι, Θεοκίνητα στόµατα τοῦ Λόγου καὶ χεῖρες τοῦ Πνεύµατος. Ἡ θεολογία τους εἶναι, ἔτσι, ἔκφραση τῶν µυστικῶν ἐµπειριῶν τους. Ἐκφράζουν αὐτό, ποὺ τὸ Πνεῦµα ἀποκαλύπτει µέσα τους, σκορπίζουν γύρω τὸ φῶς Του.Λέγουν αὐτό, ποὺ βλέπουν, στὴ φωτισµένη καὶ θεοφόρο καρδιά τους. ∆ὲν εἶναι, λοιπόν, οἱ στοχαστὲς καὶ φιλόσοφοι τοῦ κόσµου, οἱ διανοητὲς - ὅπως λέµε. Ὁ στοχασµός µας δὲν µπορεῖ ποτὲ νὰ γίνει Θεολογία. Μένει φιλοσοφία, µεταφυσική, ἀναζήτηση ἀνθρώπινη.
Ἡ Θεολογία τῶν Πατέρων εἶναι τὸ ἀποτέλεσµα τῆς παρουσίας τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος µέσα τους. Αὐτὸ ὁµολογεῖ ἕνας ἀπὸ τοὺς λίγους, ποὺ δίκαια πῆραν τὸ ὄνοµα τοῦ Θεολόγου τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «∆ὲν εἶναι τοῦ καθενός, νὰ φιλοσοφεῖ γύρω ἀπὸ τὸ Θεό. ∆ὲν εἶναι τοῦ καθενός. Αὐτὸ τὸ πρᾶγµα δὲν εἶναι τόσο φθηνὸ καὶ ταπεινό... ∆ὲν εἶναι τοῦ καθενός, παρὰ µόνο τῶν δοκιµασµένων καὶ ὅσων ἔχουν προχωρήσει στὴ θεωρία (δηλαδὴ στὴ θέα τοῦ Θεοῦ) καὶ ποὺ προηγουµένως ἔχουν καθαρισθεῖ καὶ στὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶµα, ἢ τουλάχιστον καθαρίζονται τώρα». Οἱ ἅγιοι Πατέρες ἔχουν κάθε δικαίωµα νὰ λέγουν: «ἔδοξε τῷ Πνεύµατι τῷ Ἁγίῳ καὶ ἡµῖν» χωρὶς τὸν παραµικρὸ κίνδυνο νὰ κατηγορηθοῦν γιὰ ἔπαρση.
Ὅπως ἐντελῶς φυσικὰ καὶ ἀπροσποίητα διεκήρυξαν οἱ Ἁγιορεῖτες Ἡσυχαστὲς στὸν Τόµο τοῦ 1341: «Ταῦτα ὑπὸ τῶν Γραφῶν ἐδιδάχθηµεν, ταῦτα παρὰ τῶν ἡµετέρων Πατέρων παρελάβοµεν, ταῦτα διὰ τῆς µικρᾶς ἐγνώκαµεν πείρας...». Ἡ ταπεινοφροσύνη τους φαίνεται στὸ «µικρᾶς»· εἶναι ὅµως ἀναγκασµένοι νὰ µιλήσουν καὶ γιὰ τὴν δική τους θεοπτικὴ ἐµπειρία.
Οἱ Αἱρετικοί, οἱ ἀθεράπευτοι «θεραπευτές»
Οἱ Αἱρετικοί, οἱ ἀθεράπευτοι «θεραπευτές»
Ἡ αἵρεση δὲν εἶναι ἁπλὰ λογικὸ λάθος, οὔτε οἱ αἱρετικοὶ ἁπλῶς ἀστοχοῦν στὴν εὕρεση τῆς ἀλήθειας. Στὴν περίπτωσή τους συµβαίνει κάτι βαθύτερο καὶ οὐσιαστικότερο. Κατὰ τὸ γράµµα γνωρίζουν τὴν Γραφή, κατὰ τρόπο -πολλὲς φορὲς- ἐκπληκτικό. Τοὺς λείπει ὅµως κάτι οὐσιαστικὸ, καὶ ἡ ἔλλειψή του τοὺς διαφοροποιεῖ ριζικὰ ἀπὸ τοὺς Πατέρες. Τοὺς λείπει ἡ ἁγιοπνευµατικὴ ἐµπειρία τῶν Πατέρων. Ὁ ἐσωτερικὸς φωτισµὸς τοῦ Πνεύµατος. Γιατί δὲν ἔχουν περάσει τὴν θεραπεία τῆς Ἐκκλησίας. Μπορεῖ ἠθικὰ νὰ εἶναι (ἐξωτερικὰ) ἀνεπίληπτοι. ∆ὲν ἔχουν ὅµως µέσα τους τὸ Πνεῦµα. ∆ὲν βλέπουν, λοιπόν, ὅσα βλέπουν ἐν Πνεύµατι οἱ Πατέρες. Μπορεῖ διανοητικὰ νὰ εἶναι ἐκπληκτικὰ ἀνεπτυγµένοι. Εἶναι πράγµατι γεγονός, ὅτι ὅλοι οἱ µεγάλοι αἱρετικοὶ ἐντυπωσιάζουν µὲ τὴν πολυγνωσία καὶ «σοφία» τους! Ἀκόµη καὶ σήµερα... ∆ὲν ἔχουν ὅµως καθαρὴ τὴν καρδιά, οὔτε ἔχουν µεταβληθεῖ σὲ ναοὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος. Ἡ αἵρεση προϋποθέτει κακὴ ἢ ἀνύπαρκτη θεραπεία. Γι’ αὐτὸ γιὰ τοὺς αἱρετικοὺς ἡ Θεολογία εἶναι διανοητικὴ - ἐπιστηµονικὴ ὑπόθεση, λογικὸ καὶ συλλογιστικὸ παιχνίδι. Ἡ ἐµπειρία τῆς θεώσεως, ποὺ καταξιώνει τοὺς Πατέρες, εἶναι αὐτό, ποὺ τοὺς λείπει. Γι’ αὐτὸ ὁ αἱρετικὸς δὲν µπορεῖ νὰ διακρίνει στὸ κρίσιµο σηµεῖο τὴν ἀλήθεια ἀπὸ τὴν πλάνη. Γιατί δὲν βλέπει µέσα του τὴν ἀλήθεια, δὲν τὴν γνωρίζει στὴν καρδιά του. ∆ὲν ἔχει τὸ ὄχηµα τῆς «νοερᾶς προσευχῆς» καὶ γι’ αὐτὸ δὲν µπορεῖ νὰ φτάσει στὸν «δοξασµό», ποὺ εἶναι ἡ ἀποκάλυψη τῆς «πάσης ἀληθείας» ἀπὸ τὸ Ἅγιον Πνεῦµα.
Ἐδῶ ἀκριβῶς ἀποκαλύπτεται καὶ ἡ τραγικότητα ὅλων τῶν αἱρετικῶν, καὶ πρὸ πάντων τῶν αἱρεσιαρχῶν. Ἀφώτιστοι οἱ ἴδιοι, ζητοῦν νὰ φωτίσουν. Ἀθεράπευτοι οἱ ἴδιοι, ζητοῦν νὰ θεραπεύσουν. Ἄθεοι οἱ ἴδιοι (δηλαδὴ χωρὶς τὸν ἀληθινὸ Θεό), ζητοῦν νὰ θεολογήσουν. Θὰ µπορούσαµε νὰ παροµοιάσουµε τοὺς αἱρετικοὺς µὲ ψευτογιατροὺς καὶ τσαρλατάνους, ποὺ ἀπατοῦν. Ἀλλ’ εἶναι κάτι χειρότερο: εἶναι γιατροί, ποὺ προσφέρουν δολοφονικὴ θεραπεία, ποὺ σκοτώνει τὸν ἄνθρωπο αἰώνια. Εἶναι φαρµακοποιοί, ποὺ κυκλοφοροῦν φάρµακα δηλητηριασµένα - ἀλλοιωµένα, ποὺ εἶναι ἐπικίνδυνα γιὰ τὴν δηµόσια ὑγεία, καὶ ὄχι τὴν σωµατική, ἀλλὰ τὴν πνευµατικὴ καὶ αἰώνια.
Ἡ διαφορὰ στὰ πράγµατα
Ἡ διαφορὰ στὰ πράγµατα
Ἀκολουθώντας τὴν πατερικὴ θεώρηση τῆς αἱρέσεως, µποροῦµε νὰ συνειδητοποιήσουµε τὴν φθοροποιὸ δύναµή της στὴν ἱερὴ ὑπόθεση τῆς σωτηρίας µας. Μέσα στὴν ἄµβλυνση τῶν πνευµατικῶν µας αἰσθητηρίων, πολὺ συχνὰ τοποθετοῦµε τὴ διαφορὰ Ὀρθοδοξίας καὶ αἱρέσεων σὲ ἐπίπεδο λεκτικῶν ἢ τυπικῶν παραλλαγῶν. Αὐτὸ ὁδηγεῖ στὴν ἐλαχιστοποίηση τῆς διαφορᾶς καὶ στὴν ἐντύπωση, ὅτι ἡ διαφωνία εἶναι γιὰ ἀσήµαντα πράγµατα, ποὺ µποροῦν εὔκολα µὲ κάποια καλὴ διάθεση καὶ φραστικὴ βελτίωση νὰ θεραπευθοῦν. Αὐτὸ γίνεται στὸν οἰκουµενι(στι)κὸ διάλογο. Καὶ τοῦτο συµβαίνει, γιατί συνήθως νοοῦµε τοὺς ἑαυτούς µας ὡς Ὀρθοδόξους καὶ παραβάλλουµε τοὺς ἑτεροδόξους πρὸς τοὺς ἑαυτούς µας. ∆ὲν εἶναι περίεργο, λοιπόν, ὅτι διακρίνουµε περισσότερες ὁµοιότητες ἀπὸ διαφορές! Ἂν δοῦµε ὅµως τὶς αἱρέσεις ἀπὸ πλευρᾶς πραγµατικότητος πατερικῆς καὶ ἀντιπαραθέσουµε στὴν ἑτεροδοξία τῆς ἐποχῆς µας τοὺς Ἁγίους µας Πατέρες, τότε θὰ διαπιστώσουµε, ὅτι πρόκειται γιὰ διαφορὰ πραγµάτων καὶ ὄχι λέξεων. Πρόκειται γιὰ διαφορὰ πρωταρχικὰ θεραπευτικῆς µεθόδου. Ἡ πνευµατικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας γεννᾶ Ἁγίους Πατέρες, ἐνῷ ἡ «πνευµατικότητα» τῶν αἱρέσεων σπείρει τὸν ὄλεθρο. Γι’ αὐτὸ οἱ Ἅγιοι Πατέρες θὰ µένουν πάντα τὰ «πάγχρυσα στόµατα τοῦ Λόγου», ποὺ θὰ καλοῦν ὄχι µόνο τοὺς αἱρετικοὺς καὶ ἑτεροδόξους, ἀλλὰ καὶ µᾶς τοὺς κατ’ ὄνοµα µόνο ὀρθοδόξους, στὴν γνήσια ἐν Χριστῷ θεραπεία, ποὺ ὁδηγεῖ στὸν δοξασµὸ καὶ τὴν ἀληθινὴ Θεολογία.
Ορθόδοξος Τύπος, 17/7/2015
Ορθόδοξος Τύπος, 17/7/2015
Πέμπτη 18 Ιουνίου 2015
†. Κυ 31-03-2013, Η ΠΙΣΤΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ!
ΠΙΣΤΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ...!ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,
ΠΙΣΤΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ...!
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἐπάνω στό χωρίο τοῦ κατά Μάρκον Εὐαγγελίου, κεφάλαιο 2ο, στίχοι 1 έως 12, στά πλαίσια τῆς ἑρμηνείας πού ἔγινε στό κήρυγμα τῆς Κυριακῆς 31-03-2013.
Ἐάν θά ἦταν δυνατόν νά συνοψίσω τό κείμενο αὐτό τοῦ γνωστοῦ Εὐαγγελίου, τῆς θεραπείας αὐτοῦ τοῦ παραλύτου ἀπό τόν Χριστό, σέ μιά πρόταση ἐπιγραφική, θά τολμοῦσα νά πῶ καί μπορεῖ νά μήν εἶναι ἀκριβές ἤ τέλειο ἀλλά θά τολμοῦσα νά πῶ «ἡ πίστη ἀπέναντι στό διαλογισμό». Μή στεναχωρηθεῖτε ὅτι αὐτό πού λέω τώρα φαίνεται ἀκατανόητο, θά τό προσδιορίσω πώς ἔτσι πρέπει νά κάνουμε μέσα ἀπό τό ἴδιο τό κείμενο, τίς λέξεις καί τό δομικό ὑλικό τοῦ Εὐαγγελίου. Ἡ πίστη ἀπέναντι στό διαλογισμό.
Νά δώσω, πρίν νά ἐξηγήσω μέσα ἀπό τό Εὐαγγέλιο, δύο χαρακτηρισμούς· νά πῶ τήν πίστη ἕνα γεγονός σαρκούμενο, μιά ἰδέα πού σαρκώνεται, γίνεται πράξη ζωῆς καί νά πῶ τό διαλογισμό μιά ἰδέα πού παραμένει θεωρητική καί δέν σαρκώνεται ποτέ.
Πῶς τώρα αὐτό πού σᾶς λέω μπορῶ νά τό στηρίξω καί πρέπει νά τό στηρίξω πάνω στό κείμενο, τό ὁποῖο ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο. Ὑπάρχουν δύο κινήσεις τοῦ κειμένου, θά ἀκολουθήσω τήν πορεία τοῦ κειμένου. Πρῶτα εἶναι ἡ περιγραφή τῆς πίστεως, τῆς πράξεως τῆς ζωῆς καί τό δεύτερο εἶναι ἡ περιγραφή τοῦ θεωρητικοῦ μεγέθους τοῦ διαλογισμοῦ.
Νά ᾽μαστε στό πρῶτο λοιπόν· ἀρχίζουν οἱ λέξεις νά εἶναι σαρκούμενες λέξεις. Πρῶτα-πρῶτα λέει τό κείμενο «ὁ Χριστός ἰδών», βλέπει κάτι συγκεκριμένο, καί μάλιστα λέει «ἰδών τήν πίστιν αὐτῶν», ἐνῶ κατά τίς ἔννοιες πού ἔχουμε στό νοῦ μας ἡ πίστη εἶναι κάτι πού κρύβεται μέσα μας, ἀλλά λέει «ἰδών τήν πίστιν αὐτῶν». Γιά νά τό λέει τό Εὐαγγέλιο ἄρα εἶναι καί γεγονός φανερούμενο, πῶς εἶπα τήν πίστη γεγονός σαρκούμενο, ὄχι διαφημιζόμενο ἀλλά σαρκούμενο, παίρνει σάρκα καί ὀστά. Πῶς [ἡ πίστη] παίρνει σάρκα καί ὀστά, [γίνεται δηλαδή πράξη];
Κρατῆστε τά τρία πράγματα πού θά πῶ τώρα γιά τό μέρος τῆς πίστεως καί πιθανῶς αὐτά τά ἐλάχιστα πού θά πῶ νά ἀποτελέσουν ἀκριβῶς ἕναν δρόμο καί μία πορεία γιά νά μποροῦμε συγκεκριμένα καί πολύ λιτά νά περιγράψουμε τήν πίστη, ὅσο μποροῦμε νά τήν περιγράψουμε.
Εἶναι τρία τά ὑλικά τά ὁποῖα χρησιμοποιεῖ τό κείμενο γιά τήν πίστη: τό πρῶτο ὑλικό, τό ὁποῖο χρησιμοποιεῖται γιά τήν πίστη, εἶναι ὅπως ἀκριβῶς τό λέει τό Εὐαγγέλιο· βλέπετε πρῶτα-πρῶτα ὑπάρχουν τέσσερις, θά ᾽λεγα καί οἱ τέσσερις ἦταν ὑπέροχοι, καί δέν ἦταν ἐκεῖνο πού πιστεύει ὁ παράλυτος, πιστεύουν αὐτοί. Ἐδῶ εἶναι ἕνα γεγονός λειτουργικό, ἡ πίστη κάποιων, αὐτῶν τῶν τεσσάρων πού τούς εἶπα ὑπέροχους, φέρνει τό ἀποτέλεσμα. Ὁ λόγος δέν ἀναφέρεται οὔτε ἀναλύεται γιά τόν ἴδιο τόν παράλυτο, αὐτό εἶναι λειτουργικό γεγονός. Ἡ πίστη εἶναι λειτουργικό γεγονός, δέν εἶναι μιά προσωπική ἰδιότητα ἑνός κλειστοῦ ἀνθρώπου πού ἔχει μιά πίστη κάπου καί τήν κρύβει μέσα του καί δέν τή σαρκώνει· αὐτοί κουράζονται καί κοπιάζουν γιά τόν ἄλλο. Ἄρα τό πρῶτο μέγεθος τῆς πίστεως εἶναι γεγονός λειτουργικό, ἐκκλησιαστικό. Προσέξτε, κρατῆστε το αὐτό, ὅτι δρώμενα πίστεως δέν εἶναι ποτέ πραγματικά ἄν δέν εἶναι λειτουργικά γεγονότα, ἄν δέν λειτουργήσουν μέσα ἀπό μιά κοινωνία ἀνθρώπων πού λειτουργοῦν τόν Χριστό. Πρῶτο σημεῖο λοιπόν ἡ πίστη εἶναι γεγονός λειτουργικό· οἱ τέσσερις ἀλλάζουν τό ἀποτέλεσμα κι ὄχι ἡ πίστη τοῦ παραλύτου, πού φαίνεται νά ὑπάρχει ἀλλά δέν δηλώνεται στό κείμενο.
Τό δεύτερο γεγονός τῆς σαρκούμενης πίστεως εἶναι μιά πράξη δυναμική. Κινοῦνται, κάνουν μιά πράξη κι αὐτό μπορεῖ νά ὁρίζεται ἀπό τή λέξη «ἀπεστέγασαν» τό σπίτι, ἔβγαλαν τή στέγη του, εἶναι μιά πράξη δυναμική. Δέν στάθηκαν ἁπλῶς σέ μιά θεωρία ἔκαναν πράξη ἐκεῖ πού ἔπρεπε, ὅσο ἔπρεπε ἀλλά μέχρι ἐκεῖ πού ἔπρεπε νά τό κάνουν. «Ἀπεστέγασαν» τό σπίτι καί προσέξτε ὅλη αὐτή ἡ πορεία τους γίνεται τελείως σιωπηλά, δέν λένε τίποτε, εἶναι ἐξάλλου καί ἡ αἰτία πού ἡ Ἐκκλησία μας συνέδεσε τό Εὐαγγέλιο αὐτό μέ τόν Ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, τή νοερά προσευχή. Λειτουργοῦν, δηλαδή, χωρίς νά λένε πολλά λόγια, χωρίς καθόλου λόγια, ὅπου ἐκφράζεται τό βάθος μιᾶς προσευχῆς, μιᾶς πίστεως πού γίνεται πράξη καί σαρκώνεται χωρίς πολλά λόγια· «ἀπεστέγασαν» λοιπόν.
Καί μιά ἑπόμενη λέξη, πού εἶναι αὐτή πιό καταπληκτική προσέξτε, αὐτό δέν ξέρω ἄν τό προσέξατε, λέει ὅτι τό κρεβάτι τό ἐχάλασαν πρίν νά μποῦνε μέσα. Χάλασαν τό κρεβάτι· μά τό κρεβάτι γιατί νά χαλάσει, θά τό χρειαστεῖ [ὁ παράλυτος]. Αὐτή εἶναι ἡ πίστη τους! Χαλᾶνε τό κρεβάτι γιατί πιστεύουν πώς δέν θά χρειαστεῖ, πρίν νά γίνει τό θαῦμα! Διαβάστε τό κείμενο, οἱ λέξεις λένε χάλασαν τόν κράβαττον καί σημαίνει ὅτι ἔχουν μιά τέτοια πίστη πού δέν θά χρειαστεῖ. Εἶναι λοιπόν μιά κίνηση δυναμική καί ταυτόχρονα εἶναι μιά κατάλυση, προσέξτε καθαίρεση τῶν εἰδώλων πού ἔχουμε στό νοῦ μας. Δέν λέμε πῶς θά ὑπάρξει ἄρρωστος χωρίς κρεβάτι; Αὐτή εἶναι μιά εἰδωλολατρική ἰδεολογία, εἴμαστε κολλημένοι ἐκεῖ, δέν ὑπάρχει τέτοιο γεγονός. Καί γι᾽ αὐτούς ὑπάρχει πρίν νά γίνει τό θαῦμα.
Βλέπετε λοιπόν τό δομικό ὑλικό τῆς πίστεως πού εἶναι γεγονός λειτουργικό, εἶναι μιά πράξη δυναμική, σαρκώνεται ἡ ἰδέα τους, σαρκώνεται ἡ ἐπιθυμία τους, κουράζονται καί ταυτόχρονα [εἶναι] ἕνα γεγονός μιᾶς τόλμης, μιᾶς τόλμης ὄχι ψευτοτόλμης, ἡρωικῆς τόλμης. Μιᾶς τόλμης πού καθαιρεῖ ἰδέες καί εἴδωλα πού τά ἔχουμε στόν κόσμο καί λέμε χωρίς αὐτό δέν ὑπάρχει, δέν ζοῦμε. Αὐτό εἶναι τό μοντέλο, πολύ ἁπλά δοσμένο, τῆς πίστεως.
Στό δεύτερο μέρος ὑπάρχει ὁ διαλογισμός. Τή λέω τή λέξη γιατί τό κείμενο εἶπε «διελογίζοντο», οἱ γύρω, «ἐν ἑαυτοῖς». Προσέξτε, ἐνῶ λέει τό κείμενο ὅτι «ἰδών τήν πίστιν αὐτῶν», τήν εἶδε ὁ Χριστός, ἦταν ἕνα γεγονός σαρκούμενο, κάπου φανερώνεται μέ αὐτά τά τρία πού σᾶς εἶπα, γιά τό ἄλλο δέν λέει αὐτό, λέει «ἐπιγνούς ὁ Ἰησοῦς τῷ πνεύματι αὐτοῦ». Τά κείμενα εἶναι πολύ σπουδαῖα. «Ἐπιγνούς», δέν εἶναι πιά «ἰδών», εἶναι μιά βαθύτερη γνώση πού τήν ἔχει ὁ Χριστός ἐν τῷ πνεύματι καί μᾶς δίνει ἕνα νόημα, ἐμεῖς νά μποροῦμε νά δοῦμε τά πράγματα, νά τά ξεκαθαρίσουμε ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Φωτισμένοι ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι μποροῦμε νά δοῦμε κάτι βαθύτερο, νά διακρίνουμε τίς ἰδεολογίες πού δέν σαρκώνονται. Κι ἐδῶ ὑπάρχει ἕνας διαλογισμός, εἶναι ἰδέες μονάχα, αὐτοί τίποτα δέν σαρκώνουν, ἔχουν ἰδέες μόνο, διαλογίζονται. Πολύ σωστά ἡ διαφοροποίηση δηλαδή τῆς πίστεώς μας μέ ἄλλα θρησκεύματα τύπου ἀνατολικοῦ· ἐκεῖ κρίνεται, εἶναι πράξη ζωῆς ἤ εἶναι μιά ἀνάλυση διαλογιστική, μιά ἰδέα πού ποτέ δέν σαρκώνεται, κι ἐδῶ στήν Ἐκκλησία ὅλα σαρκώνονται, ὁ Ἴδιος ὁ Θεός σαρκώνεται.
Ἔτσι λοιπόν «ἐπιγνούς», καί μπαίνουμε στήν ἱστορία τῆς βαθιᾶς γνώσεως πιά τῆς τραγωδίας τοῦ κόσμου, ἀλλά χρειάζεται φωτισμός ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, καί πάλι ὁ Παλαμᾶς, τά λέει ὁ ἴδιος ὁ Παλαμᾶς, τό ξαναλέω γι᾽ αὐτό τό κείμενο συνεδέθη μέ τή σημερινή γιορτή. Ἔτσι λοιπόν ὑπάρχει μιά ἀντιπαράθεση πίστεως καί διαλογισμοῦ, πού ἡ πίστη εἶναι λειτουργικό γεγονός, ἐκκλησιαστικό γεγονός, Χριστολογικό γεγονός, τό ὁποῖο ὅμως σαρκώνεται σέ συγκεκριμένα δεδομένα, καθαιρεῖ εἴδωλα κι ἔχει δυναμική κίνηση, τά ἄλλα εἶναι ἰδεολογίες. Κι ἐδῶ πέρα ἀκριβῶς κρίνεται ὅλη ἡ ἱστορία τοῦ κόσμου. Ποῦ εἶναι ἡ πράξη ζωῆς καί ποῦ εἶναι ἡ ἰδεολογία; Καί μπορεῖ νά ὑπάρξει πράξη ζωῆς χωρίς Χριστό καί Ἐκκλησία; Γιατί εἶναι ἡ πράξη ζωῆς; Γιά διαφήμιση; Γιά προβολή; Ἤ γιά λειτουργικό γεγονός, καταξίωση καί ἀνάδειξη τῆς κοινότητας;
Ἐδῶ λοιπόν, μέ τά κριτήρια πού δώσαμε ἄν τά κρατήσετε, πολλά πράγματα μποροῦν νά κριθοῦν καί νά ἀξιολογηθοῦν καί νά ἐλεγχθοῦν. Ἀκόμη καί πόσο, δυναμικές κινήσεις πού γίνονται ἁπλῶς γιά διαφήμιση, γιά προβολή, ἔχουν χῶρο μέσα τους τέτοιας ἱστορίας πού ἔχει ἐδῶ ἡ πίστη; Δέν ἔχουν, γιατί δέν εἶναι Χριστολογικό γεγονός, γιατί εἶναι ἐγωϊστικό γεγονός.
Πίστη ἤ διαλογισμός ἀλλά καί οἱ τέσσερις ἦταν ὑπέροχοι πραγματικά, χωρίς νά μιλᾶνε. Πόσο ὑπέροχο νά ὑπάρχουν ὑπέροχοι χωρίς νά μιλᾶνε· μέ μιά βαθιά σιωπή, μιά βαθιά κίνηση, μιά κίνηση καταλυτική, μιά κίνηση λειτουργική, χωρίς πολλά λόγια, ἐνῶ ὁ κόσμος φωνάζει τόσο πολύ, κίνηση Παλαμική, κίνηση νηπτική. Αὐτή εἶναι ἡ ζωή μας κι ἡ πίστη ἐκεῖ ἀναδεικνύεται κι ἐκεῖ μπορεῖ νά γίνει ἀντιπαράθεση μέ τό θέμα τοῦ διαλογισμοῦ· ὄχι μέ λόγια, μέ μιά πράξη ζωῆς κι Ὀρθοδοξία εἶναι λόγια ἀλλά τά ὁποῖα γίνονται πράξη ζωῆς κι ὄχι διαλογισμός ἰδεολογικῶν ἀναλύσεων, ὅπως κάνουν οἱ διάφοροι ψευτοσοφοί αὐτοῦ ἐδῶ τοῦ κόσμου. Πολιτικοί, φιλόσοφοι καί ὁτιδήποτε ἄλλο θέλετε νά πεῖτε.
Τετάρτη 28 Ιανουαρίου 2015
Οι Προφητείες του Γέροντα Παϊσίου προκαλούν ρίγη
ΤΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕ Ο ΓΕΡΩΝ ΠΑΙΣΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ!
15/9/14
Από ομιλία του Γέροντα Παΐσιου σε προσκυνητές, την Τρίτη της Διακαινησίμου 1991.
Συνταγματάρχης ε.α., Μπουζιανάς Δημήτριος, Επανωμή Θεσσαλονίκης.
Μαρτυρίες Προσκυνητών - Γέροντας Παΐσιος ο Αγιορείτης, τόμος Β' σελ 98
Play
Current Time 0:00
/
Duration Time 0:00
Remaining Time -0:00
Stream TypeLIVE
Fullscreen
Mute
Play Button
Skip in 0![]()
Να αφεθούμε στην θεία πρόνοια. π.Παισιος
Όποιος παρακολουθεί τις ευεργεσίες του Θεού, μαθαίνει να εξαρτά τον εαυτό του από την θεία πρόνοια. Νιώθει μετά σαν το μωρό στην κούνια, που, αν το αφήση για λίγο η μητέρα του, αρχίζει να κλαίη, μέχρι να τρέξη πάλι κοντά του. Αν αφεθή κανείς στον Θεό, είναι μεγάλη υπόθεση. Όταν πρωτοπήγα στην Ιερά Μονή Στομίου, δεν είχα που να μείνω. Όλο το μοναστήρι ήταν γεμάτο μπάζα.
Βρήκα μια γωνιά κοντά στην μάνδρα, έβαλα κάτι από πάνω, για να την σκεπάσω λίγο, και εκεί περνούσα τα βράδυα καθιστός, γιατί δεν χωρούσα να ξαπλώσω. Μια μέρα ήρθε ένας γνωστός μου ιερομόναχος και μου λέει: « Καλά, πως μένεις εδώ; ». « Γιατί, του λέω, οι κοσμικοί είχαν περισσότερα από μας; Όταν είπαν στον Κανάρη, τότε που ζήτησε δάνειο, " δεν έχεις Πατρίδα", εκείνος είπε: « Θα αποκτήσουμε Πατρίδα » . Αν κοσμικός άνθρωπος είχε τέτοια πίστη, εμείς να μην έχουμε εμπιστοσύνη στον Θεό; Αφού η Παναγία οικονόμησε να βρεθώ εδώ, δεν θα φροντίση για το μοναστήρι της , όταν έρθει η ώρα; » .
Και πράγματι, πώς τα οικονόμησε σιγά-σιγά όλα η Παναγία! Θυμάμαι, όταν έρριχναν οι μάστορες το μπετόν ,για να φτιάξουν την πλάκα στα κελλιά που είχαν καή, δεν έφθασαν τα τσιμέντα. Υπολειπόταν το ένα τρίτο ,για να τελειώση η πλάκα. Έρχονται οι μάστορες και μου λένε: « Τα τσιμέντα τελειώνουν. Να αραιώσουμε το μπετόν, για να φθάση για όλη την πλάκα » . « Όχι, τους λέω, συνεχίστε κανονικά » . Να φέρουμε άλλα δεν γινόταν, γιατί τα ζώα ήταν στον κάμπο. Έπρεπε να πάνε οι μάστορες δυο ώρες ως την Κόνιτσα και δυο ώρες ως τον κάμπο, στα χωράφια, για να βρουν ζώα.
Πότε να πάνε, πότε να γυρίσουν. Ύστερα, οι άνθρωποι είχαν τις δουλειές τους. Δεν μπορούσαν να έρθουν άλλη μέρα. Βλέπω, είχαν ρίξει τα δυο τρίτα της πλάκας. Μπήκα στο εκκλησάκι και λέω: « Τι θα γίνη τώρα ,Παναγία μου; Σε παρακαλώ, βοήθησέ μας » . Μετά βγήκα έξω ...;
- Και τι έγινε , Γέροντα;
- Και η πλάκα τελείωσε και τα τσιμέντα περίσσεψαν!
- Οι μάστορες το κατάλαβαν;
Πώς δεν το κατάλαβαν. Είναι μερικές φορές πολύ μεγάλη η βοήθεια του Χριστού και της Παναγίας!
Γέροντας Παίσιος
http://talantoblog.blogspot.gr/
Να δένουμε το τραύμα μας
- Γέροντα, όταν στον αγώνα μου έχω πτώσεις, πανικοβάλλομαι.
- Μη φοβάσαι. Αγώνας είναι και θα έχουμε και τραύματα. Με την εξομολόγηση αυτά θεραπεύονται. Βλέπεις, οι στρατιώτες στον πόλεμο, όταν τραυματίζωνται επάνω στην μάχη, τρέχουν αμέσως στον γιατρό, δένουν το τραύμα τους και συνεχίζουν να πολεμούν φιλότιμα. Εν τω μεταξύ αποκτούν και πείρα από τον τραυματισμό και προφυλάγονται καλύτερα, ώστε να μην ξανατραυματισθούν. Έτσι και εμείς, όταν τραυματιζώμαστε πάνω στον αγώνα μας, δεν πρέπει να δειλιάζουμε, αλλά να τρέχουμε στον γιατρό – στον πνευματικό -, να του δείχνουμε το τραύμα μας, να θεραπευώμαστε πνευματικά, και πάλι να συνεχίζουμε «τον καλόν αγώνα»[3]. Κακό είναι, όταν δεν ψάχνουμε να βρούμε τους φοβερούς εχθρούς της ψυχής, τα πάθη, και δεν αγωνιζώμαστε, για να τους εξοντώσουμε.
- Γέροντα, μερικοί από φιλότιμο δεν πάνε να εξομολογηθούν. «Αφού μπορεί να ξανακάνω το ίδιο σφάλμα, λένε, για ποιο λόγο να πάω να το εξομολογηθώ; για να κοροϊδεύω τον παπά;».
- Αυτό δεν είναι σωστό! Είναι σαν να λέη ένας στρατιώτης, όταν τραυματίζεται: «Αφού ο πόλεμος δεν τέλειωσε και μπορεί πάλι να τραυματισθώ, γιατί να δέσω το τραύμα μου;». Αλλά, αν δεν το δέση, θα πάθη αιμορραγία και θα πεθάνη. Μπορεί από φιλότιμο να μην πηγαίνουν να εξομολογηθούν, τελικά όμως αχρηστεύονται. Ο διάβολος, βλέπεις, εκμεταλλεύεται και τα χαρίσματα. Αν δεν καθαρίζουμε με την εξομολόγηση την ψυχή μας, όταν πέφτουμε και λερωνώμαστε, με τον λογισμό ότι πάλι θα πέσουμε και θα λερωθούμε, προσθέτουμε λάσπες πάνω στις παλιές λάσπες και είναι δύσκολο μετά να καθαρίσουν.
- Μη φοβάσαι. Αγώνας είναι και θα έχουμε και τραύματα. Με την εξομολόγηση αυτά θεραπεύονται. Βλέπεις, οι στρατιώτες στον πόλεμο, όταν τραυματίζωνται επάνω στην μάχη, τρέχουν αμέσως στον γιατρό, δένουν το τραύμα τους και συνεχίζουν να πολεμούν φιλότιμα. Εν τω μεταξύ αποκτούν και πείρα από τον τραυματισμό και προφυλάγονται καλύτερα, ώστε να μην ξανατραυματισθούν. Έτσι και εμείς, όταν τραυματιζώμαστε πάνω στον αγώνα μας, δεν πρέπει να δειλιάζουμε, αλλά να τρέχουμε στον γιατρό – στον πνευματικό -, να του δείχνουμε το τραύμα μας, να θεραπευώμαστε πνευματικά, και πάλι να συνεχίζουμε «τον καλόν αγώνα»[3]. Κακό είναι, όταν δεν ψάχνουμε να βρούμε τους φοβερούς εχθρούς της ψυχής, τα πάθη, και δεν αγωνιζώμαστε, για να τους εξοντώσουμε.
- Γέροντα, μερικοί από φιλότιμο δεν πάνε να εξομολογηθούν. «Αφού μπορεί να ξανακάνω το ίδιο σφάλμα, λένε, για ποιο λόγο να πάω να το εξομολογηθώ; για να κοροϊδεύω τον παπά;».
- Αυτό δεν είναι σωστό! Είναι σαν να λέη ένας στρατιώτης, όταν τραυματίζεται: «Αφού ο πόλεμος δεν τέλειωσε και μπορεί πάλι να τραυματισθώ, γιατί να δέσω το τραύμα μου;». Αλλά, αν δεν το δέση, θα πάθη αιμορραγία και θα πεθάνη. Μπορεί από φιλότιμο να μην πηγαίνουν να εξομολογηθούν, τελικά όμως αχρηστεύονται. Ο διάβολος, βλέπεις, εκμεταλλεύεται και τα χαρίσματα. Αν δεν καθαρίζουμε με την εξομολόγηση την ψυχή μας, όταν πέφτουμε και λερωνώμαστε, με τον λογισμό ότι πάλι θα πέσουμε και θα λερωθούμε, προσθέτουμε λάσπες πάνω στις παλιές λάσπες και είναι δύσκολο μετά να καθαρίσουν.
Αντιμετώπιση περιπτώσεων απελπισίας
Ήρθε κάποιος νεαρός αναστατωμένος και μου είπε: «Γέροντα, δεν πρόκειται να διορθωθώ. Μου είπε ο πνευματικός μου: ‘’αυτά είναι και κληρονομικά…’’». Τον είχε πιάσει απελπισία. Εγώ, όταν μου πη κάποιος ότι έχει προβλήματα κ.λπ., θα του πω: «Αυτό συμβαίνει γι’ αυτόν και γι’ αυτόν τον λόγο· για ν’ αλλάξης, πρέπει να κάνης εκείνο κι εκείνο». Έχει λ.χ. κάποιος έναν λογισμό που τον βασανίζει και δεν κοιμάται, παίρνει χάπια για το κεφάλι, για το στομάχι και με ρωτάει: «Να κόψω τα χάπια;». «Όχι, του λέω, να μην κόψης τα χάπια. Να πετάξης τον λογισμό που σε βασανίζει και ύστερα να τα κόψης. Αν δεν πετάξης τον λογισμό, έτσι θα πας· θα ταλαιπωρήσαι». Γιατί, τι θα ωφελήση να κόψη τα χάπια, όταν κρατάη μέσα του τον λογισμό που τον βασανίζει;
Καλά είναι ο πνευματικός να μη φθάνη μέχρι του σημείου να ανάβη κόκκινο φως· να ανέχεται λίγο μία κατάσταση, αλλά φυσικά πρέπει και ο άλλος να δουλεύη σωστά, για να βοηθηθή. Ένας νεαρός ζόρισε κάποια φορά την αρραβωνιαστικιά του – ποιος ξέρει τι της έλεγε; - και εκείνη από την αγανάκτησή της πήρε το αυτοκίνητο και έφυγε και στον δρόμο σκοτώθηκε. Μετά ο νεαρός ήθελε να αυτοκτονήση, γιατί ένιωθε ότι αυτός έγινε αιτία και σκοτώθηκε η κοπέλα. Όταν ήρθε και μου το είπε, αν και στην ουσία είχε κάνει έγκλημα, τον παρηγόρησα και τον έφερα σε λογαριασμό. Έπειτα όμως το έρριξε τελείως έξω, έγινε τελείως αδιάφορος, βρήκε εν τω μεταξύ και μια άλλη. Όταν ξαναήρθε μετά από δύο-τρία χρόνια, του έδωσα ένα τράνταγμα γερό, γιατί τότε δεν υπήρχε κίνδυνος να αυτοκτονήση. Χρειαζόταν το τράνταγμα, αφού δεν υπήρχε αναγνώριση. «Δεν καταλαβαίνεις, του είπα, ότι έκανες φόνο, ότι έγινες αιτία και σκοτώθηκε η κοπέλα;». Αν δούλευε σωστά, θα συνέχιζε να υποφέρη, αλλά θα ανταμειβόταν με θεϊκή παρηγοριά· δεν θα έφθανε σ’ αυτήν την κατάσταση την αλήτικη της αδιαφορίας.
Θέλει δηλαδή πολλή προσοχή. Κάνει κάποιος ένα σφάλμα και πέφτει στην απελπισία. Εκείνη την στιγμή μπορεί να τον παρηγορήσης, αλλά, για να μη βλαφθή, χρειάζεται και το δικό του φιλότιμο. Μια φορά είχε έρθει στο Καλύβι ένα νέο παιδί απελπισμένο, γιατί έπεφτε σε σαρκική αμαρτία και δεν μπορούσε να απαλλαγή από αυτό το πάθος. Είχε πάει σε δύο πνευματικούς που προσπάθησαν με αυστηρό τρόπο να το βοηθήσουν να καταλάβη ότι είναι βαρύ αυτό που κάνει. Το παιδί απελπίσθηκε. «Αφού ξέρω ότι αυτό που κάνω είναι αμαρτία, είπε, και δεν μπορώ να σταματήσω να το κάνω και να διορθωθώ, θα κόψω κάθε σχέση μου με τον Θεό».όταν άκουσα το πρόβλημά του, το πόνεσα το καημένο και του είπα: «Κοίταξε, ευλογημένο, ποτέ να μην ξεκινάς τον αγώνα σου από αυτά που δεν μπορείς να κάνης, αλλά από αυτά που μπορείς να κάνης. Για να δούμε τι μπορείς να κάνης, και να αρχίσης από αυτά. Μπορείς να εκκλησιάζεσαι κάθε Κυριακή;». «Μπορώ», μου λέει. «Μπορείς να νηστεύης κάθε Τετάρτη και Παρασκευή;». «Μπορώ». «Μπορείς να δίνης ελεημοσύνη το ένα δέκατο από τον μισθό σου ή να επισκέπτεσαι αρρώστους και να τους βοηθάς;». «Μπορώ». «Μπορείς να προσεύχεσαι κάθε βράδυ, έστω κι αν αμάρτησες, και να λες ‘’Θεέ μου, σώσε την ψυχή μου’’;». «Θα το κάνω, Γέροντα», μου λέει. «Άρχισε λοιπόν, του λέω, από σήμερα να κάνης όλα αυτά που μπορείς, και ο παντοδύναμος Θεός θα κάνη το ένα που δεν μπορείς». Το καημένο ηρέμησε και συνέχεια έλεγε: «Σ’ ευχαριστώ, πάτερ». Είχε, βλέπεις, φιλότιμο και ο Καλός Θεός το βοήθησε.
Καλά είναι ο πνευματικός να μη φθάνη μέχρι του σημείου να ανάβη κόκκινο φως· να ανέχεται λίγο μία κατάσταση, αλλά φυσικά πρέπει και ο άλλος να δουλεύη σωστά, για να βοηθηθή. Ένας νεαρός ζόρισε κάποια φορά την αρραβωνιαστικιά του – ποιος ξέρει τι της έλεγε; - και εκείνη από την αγανάκτησή της πήρε το αυτοκίνητο και έφυγε και στον δρόμο σκοτώθηκε. Μετά ο νεαρός ήθελε να αυτοκτονήση, γιατί ένιωθε ότι αυτός έγινε αιτία και σκοτώθηκε η κοπέλα. Όταν ήρθε και μου το είπε, αν και στην ουσία είχε κάνει έγκλημα, τον παρηγόρησα και τον έφερα σε λογαριασμό. Έπειτα όμως το έρριξε τελείως έξω, έγινε τελείως αδιάφορος, βρήκε εν τω μεταξύ και μια άλλη. Όταν ξαναήρθε μετά από δύο-τρία χρόνια, του έδωσα ένα τράνταγμα γερό, γιατί τότε δεν υπήρχε κίνδυνος να αυτοκτονήση. Χρειαζόταν το τράνταγμα, αφού δεν υπήρχε αναγνώριση. «Δεν καταλαβαίνεις, του είπα, ότι έκανες φόνο, ότι έγινες αιτία και σκοτώθηκε η κοπέλα;». Αν δούλευε σωστά, θα συνέχιζε να υποφέρη, αλλά θα ανταμειβόταν με θεϊκή παρηγοριά· δεν θα έφθανε σ’ αυτήν την κατάσταση την αλήτικη της αδιαφορίας.
Θέλει δηλαδή πολλή προσοχή. Κάνει κάποιος ένα σφάλμα και πέφτει στην απελπισία. Εκείνη την στιγμή μπορεί να τον παρηγορήσης, αλλά, για να μη βλαφθή, χρειάζεται και το δικό του φιλότιμο. Μια φορά είχε έρθει στο Καλύβι ένα νέο παιδί απελπισμένο, γιατί έπεφτε σε σαρκική αμαρτία και δεν μπορούσε να απαλλαγή από αυτό το πάθος. Είχε πάει σε δύο πνευματικούς που προσπάθησαν με αυστηρό τρόπο να το βοηθήσουν να καταλάβη ότι είναι βαρύ αυτό που κάνει. Το παιδί απελπίσθηκε. «Αφού ξέρω ότι αυτό που κάνω είναι αμαρτία, είπε, και δεν μπορώ να σταματήσω να το κάνω και να διορθωθώ, θα κόψω κάθε σχέση μου με τον Θεό».όταν άκουσα το πρόβλημά του, το πόνεσα το καημένο και του είπα: «Κοίταξε, ευλογημένο, ποτέ να μην ξεκινάς τον αγώνα σου από αυτά που δεν μπορείς να κάνης, αλλά από αυτά που μπορείς να κάνης. Για να δούμε τι μπορείς να κάνης, και να αρχίσης από αυτά. Μπορείς να εκκλησιάζεσαι κάθε Κυριακή;». «Μπορώ», μου λέει. «Μπορείς να νηστεύης κάθε Τετάρτη και Παρασκευή;». «Μπορώ». «Μπορείς να δίνης ελεημοσύνη το ένα δέκατο από τον μισθό σου ή να επισκέπτεσαι αρρώστους και να τους βοηθάς;». «Μπορώ». «Μπορείς να προσεύχεσαι κάθε βράδυ, έστω κι αν αμάρτησες, και να λες ‘’Θεέ μου, σώσε την ψυχή μου’’;». «Θα το κάνω, Γέροντα», μου λέει. «Άρχισε λοιπόν, του λέω, από σήμερα να κάνης όλα αυτά που μπορείς, και ο παντοδύναμος Θεός θα κάνη το ένα που δεν μπορείς». Το καημένο ηρέμησε και συνέχεια έλεγε: «Σ’ ευχαριστώ, πάτερ». Είχε, βλέπεις, φιλότιμο και ο Καλός Θεός το βοήθησε.
Η καλωσύνη βλάπτει τον αμετανόητο
- Γέροντα, θυμάμαι, μια φορά με είχατε μαλώσει πολύ.
- Αν χρειασθή, πάλι θα σε μαλώσω, για να πάμε όλοι μαζί στον Παράδεισο. Τώρα θα λάβω δρακόντεια μέτρα!... Κοίταξε, έχω τυπικό πρώτα να δώσω στον άλλον να καταλάβη ότι χρειάζεται το μάλωμα και ύστερα να τον μαλώσω. Καλά δεν κάνω; Εγώ, επειδή μαλώνω τον άλλον, όταν βλέπω να κάνη κάτι βαρύ, γίνομαι κακός. Αλλά τι να κάνω; να αναπαύω καθέναν στο πάθος του, για να είμαι τάχα καλός μαζί του, και μετά να πάμε όλοι μαζί στην κόλαση; Ποτέ δεν με πειράζει η συνείδηση, όταν μαλώνω κάποιον ή του κάνω παρατήρηση κι εκείνος στενοχωριέται, γιατί από αγάπη το κάνω, για το καλό του. Βλέπω ότι δεν καταλαβαίνει πόσο πλήγωσε τον Χριστό με αυτό που έκανε, γι’ αυτό τον μαλώνω. Εγώ πονάω, λειώνω εκείνη την ώρα, αλλά δεν με πειράζει η συνείδηση, γιατί τον μάλωσα. Μπορώ να πάω να κοινωνήσω ήσυχος, χωρίς να εξομολογηθώ. Νιώθω μέσα μου μια παρηγοριά, μια χαρά. Γιατί για μένα παρηγοριά και χαρά είναι η σωτηρία της ψυχής.
- Γέροντα, μου περνά ο λογισμός ότι μου μιλάτε παρηγορητικά, ή γιατί δεν σηκώνω την αυστηρότητα ή γιατί μου έχετε πει πολλές φορές να κάνω κάτι και δεν το έκανα, οπότε με αφήνετε.
- Ευλογημένη ψυχή, με την σωτηρία της ψυχής σου θα παίζω; Ο νέος κάνει πρόβες. Ο μεγάλος έχει κρίση και βαδίζει σταθερά. Να νιώθης σιγουριά. Αν δω κάτι στραβό, είτε από μακριά είτε από κοντά, θα σου το πω. Εσύ έχε εμπιστοσύνη και ειρήνευε. Α, δεν μ’ έχετε καταλάβει εμένα! Έτσι εύκολα θα αναπαύω λογισμούς; Όταν βλέπω ότι η ψυχή είναι ευαίσθητη ή συγκλονίζεται ολόκληρη από την συναίσθηση του σφάλματός της, τι να πω; Τότε την παρηγορώ, για να μην πέση στην απελπισία. Όταν όμως βλέπω πέτρα την καρδιά, τότε μιλώ αυστηρά, για να την ταρακουνήσω. Αν ένας προχωράη προς τον γκρεμό και του λέω: «προχώρα, πολύ καλά πας», δεν εγκληματώ; Το κακό με μερικούς είναι που δεν πιστεύουν, όταν τους λες να μην ανησυχούν, και βασανίζονται. Αν δω κάτι κακό, πως δεν θα το πω; Πως να αφήσης τον άλλον να πάη στην κόλαση; Όταν έχης ευθύνη, θα βάλης και τις φωνές, όταν χρειάζεται. Για μένα πιο καλά είναι να μη μιλάω, αλλά δεν μπορώ, όταν έχω ευθύνη.
Ύστερα να προσέξη κανείς το εξής: Μου κάνεις λ.χ. ένα κακό· εγώ σε συγχωρώ. Μου ξανακάνεις κάποιο άλλο κακό· πάλι σε συγχωρώ. Εγώ είμαι εντάξει, αλλά, εάν εσύ δεν διορθώνεσαι, επειδή σε συγχωρώ, αυτό είναι πολύ βαρύ. Άλλο εάν δεν μπορής τελείως να διορθωθής. Να προσπαθήσης όμως να διορθωθής, όσο μπορείς. Όχι να αναπαύης τον λογισμό σου και να λες: «Αφού με συγχωρεί, εντάξει τακτοποιήθηκα και δεν βαριέσαι, δεν χρειάζεται στενοχώρια». Μπορεί κάποιος να σφάλλη, αλλά αν μετανοή, κλαίη, ζητάη με συστολή συγχώρηση, αγωνίζεται να διορθωθή, τότε υπάρχει η αναγνώριση και πρέπει και ο πνευματικός να συγχωράη. Αν όμως δεν μετανοή και συνεχίζη την τακτική του, δεν μπορεί αυτός που έχει την ευθύνη της ψυχής του να γελάη. Η καλωσύνη τον αμετανόητο τον βλάπτει.
- Αν χρειασθή, πάλι θα σε μαλώσω, για να πάμε όλοι μαζί στον Παράδεισο. Τώρα θα λάβω δρακόντεια μέτρα!... Κοίταξε, έχω τυπικό πρώτα να δώσω στον άλλον να καταλάβη ότι χρειάζεται το μάλωμα και ύστερα να τον μαλώσω. Καλά δεν κάνω; Εγώ, επειδή μαλώνω τον άλλον, όταν βλέπω να κάνη κάτι βαρύ, γίνομαι κακός. Αλλά τι να κάνω; να αναπαύω καθέναν στο πάθος του, για να είμαι τάχα καλός μαζί του, και μετά να πάμε όλοι μαζί στην κόλαση; Ποτέ δεν με πειράζει η συνείδηση, όταν μαλώνω κάποιον ή του κάνω παρατήρηση κι εκείνος στενοχωριέται, γιατί από αγάπη το κάνω, για το καλό του. Βλέπω ότι δεν καταλαβαίνει πόσο πλήγωσε τον Χριστό με αυτό που έκανε, γι’ αυτό τον μαλώνω. Εγώ πονάω, λειώνω εκείνη την ώρα, αλλά δεν με πειράζει η συνείδηση, γιατί τον μάλωσα. Μπορώ να πάω να κοινωνήσω ήσυχος, χωρίς να εξομολογηθώ. Νιώθω μέσα μου μια παρηγοριά, μια χαρά. Γιατί για μένα παρηγοριά και χαρά είναι η σωτηρία της ψυχής.
- Γέροντα, μου περνά ο λογισμός ότι μου μιλάτε παρηγορητικά, ή γιατί δεν σηκώνω την αυστηρότητα ή γιατί μου έχετε πει πολλές φορές να κάνω κάτι και δεν το έκανα, οπότε με αφήνετε.
- Ευλογημένη ψυχή, με την σωτηρία της ψυχής σου θα παίζω; Ο νέος κάνει πρόβες. Ο μεγάλος έχει κρίση και βαδίζει σταθερά. Να νιώθης σιγουριά. Αν δω κάτι στραβό, είτε από μακριά είτε από κοντά, θα σου το πω. Εσύ έχε εμπιστοσύνη και ειρήνευε. Α, δεν μ’ έχετε καταλάβει εμένα! Έτσι εύκολα θα αναπαύω λογισμούς; Όταν βλέπω ότι η ψυχή είναι ευαίσθητη ή συγκλονίζεται ολόκληρη από την συναίσθηση του σφάλματός της, τι να πω; Τότε την παρηγορώ, για να μην πέση στην απελπισία. Όταν όμως βλέπω πέτρα την καρδιά, τότε μιλώ αυστηρά, για να την ταρακουνήσω. Αν ένας προχωράη προς τον γκρεμό και του λέω: «προχώρα, πολύ καλά πας», δεν εγκληματώ; Το κακό με μερικούς είναι που δεν πιστεύουν, όταν τους λες να μην ανησυχούν, και βασανίζονται. Αν δω κάτι κακό, πως δεν θα το πω; Πως να αφήσης τον άλλον να πάη στην κόλαση; Όταν έχης ευθύνη, θα βάλης και τις φωνές, όταν χρειάζεται. Για μένα πιο καλά είναι να μη μιλάω, αλλά δεν μπορώ, όταν έχω ευθύνη.
Ύστερα να προσέξη κανείς το εξής: Μου κάνεις λ.χ. ένα κακό· εγώ σε συγχωρώ. Μου ξανακάνεις κάποιο άλλο κακό· πάλι σε συγχωρώ. Εγώ είμαι εντάξει, αλλά, εάν εσύ δεν διορθώνεσαι, επειδή σε συγχωρώ, αυτό είναι πολύ βαρύ. Άλλο εάν δεν μπορής τελείως να διορθωθής. Να προσπαθήσης όμως να διορθωθής, όσο μπορείς. Όχι να αναπαύης τον λογισμό σου και να λες: «Αφού με συγχωρεί, εντάξει τακτοποιήθηκα και δεν βαριέσαι, δεν χρειάζεται στενοχώρια». Μπορεί κάποιος να σφάλλη, αλλά αν μετανοή, κλαίη, ζητάη με συστολή συγχώρηση, αγωνίζεται να διορθωθή, τότε υπάρχει η αναγνώριση και πρέπει και ο πνευματικός να συγχωράη. Αν όμως δεν μετανοή και συνεχίζη την τακτική του, δεν μπορεί αυτός που έχει την ευθύνη της ψυχής του να γελάη. Η καλωσύνη τον αμετανόητο τον βλάπτει.
Ο σεβασμός της ελευθερίας του άλλου
- Γέροντα, είναι δυνατόν κανείς συνειδητά να κρύβη μια πτώση του από τον πνευματικό του;
- Ναι, αλλά, και αν ξέρη ο πνευματικός την πτώση του ή κάτι καταλαβαίνη, δεν συμφέρει, ούτε θα τον ωφελήση, να του το πη. Πολλές φορές βλέπω στον αγώνα του άλλου κάτι, καταλαβαίνω ή ξέρω τι έχει κάνει, όμως από σεβασμό δεν του λέω τίποτε, αν δεν μου το πη ο ίδιος. Το θεωρώ εκβιασμό, ατιμία, να του το πω, την στιγμή που εκείνος δεν θέλει μόνο του να το φανερώση. Είναι λεπτό το θέμα, γιατί θα τον ρεζιλέψης. Πως να βιάσης τον άλλον; Υπάρχει ελευθερία. Εκτός αν δω ότι κινδυνεύει και δεν πρόκειται να βοηθηθή από αλλού ή ότι έχει άγνοια και θα σπάση τα μούτρα του, θα καταστραφή, τότε θα κοιτάξω με τρόπο να του πω κάτι.
Είναι καλύτερα να δίνης στον άλλον να καταλαβαίνη που φταίει, εφόσον το ζητήση, και να χτυπά μόνος του τον παλαιό του άνθρωπο, γιατί έτσι πονά λιγώτερο. Βλέπεις, κι ένα παιδάκι, όταν πέση μόνο του και χτυπήση, κλαίει λιγώτερο απ’ ό,τι κλαίει, αν πέση, γιατί το έσπρωξε ένα άλλο παιδί. Για να πη κανείς στον άλλον να κάνη κάτι, πρέπει αυτός που θα το ακούση να είναι ταπεινός και αυτός που θα το πη να είναι δέκα φορές πιο ταπεινός και να προσπαθή να το εφαρμόζη αυτό που θα πη. Θα κάνω ενάμισι εγώ, για να πω στον άλλον να κάνη ένα, και πάλι θα σκεφθώ αν το πω.
Βέβαια, ο έλεγχος γίνεται πάντοτε σε άνθρωπο που είναι δικός σου ή γνωστός. Ο πνευματικός θα δη τι δικαιώματα του έδωσε ο άλλος και τι ευθύνη έχει γι’ αυτόν και ανάλογα θα φερθή. Όταν έχη αναλάβει την ευθύνη της ψυχής, τότε επιβάλλεται ο έλεγχος, φυσικά με διάκριση. Δεν βοηθάει όμως να κάνης στον άλλον τον δάσκαλο και να τον ελέγχης για τις συνήθειές του, αν εκείνος δεν σου δώση το δικαίωμα. Είναι σαν να μπη κάποιος στο κελλί μου και να μου αλλάξη τα πράγματα, να μου βάλη το κανδήλι εδώ, το κρεββάτι εκεί, να κρεμάση το κομποσχοίνι αλλού, χωρίς να με ρωτήση.
- Ναι, αλλά, και αν ξέρη ο πνευματικός την πτώση του ή κάτι καταλαβαίνη, δεν συμφέρει, ούτε θα τον ωφελήση, να του το πη. Πολλές φορές βλέπω στον αγώνα του άλλου κάτι, καταλαβαίνω ή ξέρω τι έχει κάνει, όμως από σεβασμό δεν του λέω τίποτε, αν δεν μου το πη ο ίδιος. Το θεωρώ εκβιασμό, ατιμία, να του το πω, την στιγμή που εκείνος δεν θέλει μόνο του να το φανερώση. Είναι λεπτό το θέμα, γιατί θα τον ρεζιλέψης. Πως να βιάσης τον άλλον; Υπάρχει ελευθερία. Εκτός αν δω ότι κινδυνεύει και δεν πρόκειται να βοηθηθή από αλλού ή ότι έχει άγνοια και θα σπάση τα μούτρα του, θα καταστραφή, τότε θα κοιτάξω με τρόπο να του πω κάτι.
Είναι καλύτερα να δίνης στον άλλον να καταλαβαίνη που φταίει, εφόσον το ζητήση, και να χτυπά μόνος του τον παλαιό του άνθρωπο, γιατί έτσι πονά λιγώτερο. Βλέπεις, κι ένα παιδάκι, όταν πέση μόνο του και χτυπήση, κλαίει λιγώτερο απ’ ό,τι κλαίει, αν πέση, γιατί το έσπρωξε ένα άλλο παιδί. Για να πη κανείς στον άλλον να κάνη κάτι, πρέπει αυτός που θα το ακούση να είναι ταπεινός και αυτός που θα το πη να είναι δέκα φορές πιο ταπεινός και να προσπαθή να το εφαρμόζη αυτό που θα πη. Θα κάνω ενάμισι εγώ, για να πω στον άλλον να κάνη ένα, και πάλι θα σκεφθώ αν το πω.
Βέβαια, ο έλεγχος γίνεται πάντοτε σε άνθρωπο που είναι δικός σου ή γνωστός. Ο πνευματικός θα δη τι δικαιώματα του έδωσε ο άλλος και τι ευθύνη έχει γι’ αυτόν και ανάλογα θα φερθή. Όταν έχη αναλάβει την ευθύνη της ψυχής, τότε επιβάλλεται ο έλεγχος, φυσικά με διάκριση. Δεν βοηθάει όμως να κάνης στον άλλον τον δάσκαλο και να τον ελέγχης για τις συνήθειές του, αν εκείνος δεν σου δώση το δικαίωμα. Είναι σαν να μπη κάποιος στο κελλί μου και να μου αλλάξη τα πράγματα, να μου βάλη το κανδήλι εδώ, το κρεββάτι εκεί, να κρεμάση το κομποσχοίνι αλλού, χωρίς να με ρωτήση.
Σύγχυση μεγάλη ὑπάρχει. Μύλος γίνεται· εἶναι ζαλισμένοι οἱ ἄνθρωποι. - Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου
Σύγχυση μεγάλη ὑπάρχει. Μύλος γίνεται· εἶναι ζαλισμένοι οἱ ἄνθρωποι. Ὁ κόσμος εἶναι ὅπως οἱ μέλισσες. Ἂν χτυπήσεις τὴν κυψέλη, οἱ μέλισσες βγαίνουν ἔξω καὶ ἀρχίζουν «βούου...» καὶ γυρίζουν γύρω ἀπὸ τὴν κυψέλη ἀναστατωμένες. Ὕστερα ἡ κατεύθυνσή τους θὰ ἐξαρτηθεῖ ἀπὸ τὸν ἄνεμο ποὺ θὰ φυσήξει. Ἂν φυσήξει βοριάς, θὰ πᾶνε μέσα. Ἂν φυσήξει νοτιάς, θὰ φύγουν. Ἔτσι καὶ τὸν κόσμο τὸν φυσάει... «Ἐθνικὸς Βοριάς», «Ἐθνικὸς Νοτιάς», καὶ εἶναι ὁ καημένος ζαλισμένος. Ὅμως, ἂν καὶ γίνεται τέτοιο βράσιμο, νιώθω μέσα μου μία παρηγοριά, μία σιγουριά. Μπορεῖ νὰ ξεράθηκε ἡ ἐλιά, ἀλλὰ θὰ πετάξει νέα βλαστάρια.
Ὑπάρχει μιὰ μερίδα Χριστιανῶν, στοὺς ὁποίους ἀναπαύεται ὁ Θεός. Ὑπάρχουν ἀκόμη οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, οἱ ἄνθρωποι τῆς προσευχῆς, καὶ ὁ Καλὸς Θεός μας ἀνέχεται, καὶ πάλι θὰ οἰκονομήση τὰ πράγματα. Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι τῆς προσευχῆς μᾶς δίνουν ἐλπίδα. Μὴ φοβάσθε. Περάσαμε σὰν ἔθνος τόσες μπόρες καὶ δὲν χαθήκαμε, καὶ θὰ φοβηθοῦμε τὴν θύελλα ποῦ πάει νὰ ξεσπάση; Οὔτε τώρα θὰ χαθοῦμε. Ὁ Θεός μᾶς ἀγαπᾶ. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει μέσα του κρυμμένη δύναμη γιὰ ὤρα ἀνάγκης. Θὰ εἶναι λίγα τὰ δύσκολα χρόνια. Μιὰ μπόρα θὰ εἶναι.
Δὲν σᾶς τὰ λέω αὐτά, γιὰ νὰ φοβηθῆτε, ἀλλὰ γιὰ νὰ ξέρετε ποὺ βρισκόμαστε. Γιὰ μᾶς εἶναι μιὰ μεγάλη εὐκαιρία, εἶναι πανηγύρι οἱ δυσκολίες, τὸ μαρτύριο. Νὰ εἶστε μὲ τὸν Χριστό, νὰ ζῆτε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολές Του καὶ νὰ προσεύχεσθε, γιὰ νὰ ἔχετε θεῖες δυνάμεις καὶ νὰ μπορέσετε νὰ ἀντιμετωπίσετε τὶς δυσκολίες. Νὰ ἀφήσετε τὰ πάθη, γιὰ νὰ ἔρθη ἡ θεία Χάρις. Αὐτὸ ποὺ θὰ βοηθήση πολὺ εἶναι νὰ μπῆ μέσα μας ἡ καλὴ ἀνησυχία: ποὺ βρισκόμαστε, τί θὰ συναντήσουμε, γιὰ νὰ λάβουμε τὰ μέτρα μας καὶ νὰ ἑτοιμασθοῦμε. Ἡ ζωή μας νὰ εἶναι πιὸ μετρημένη. Νὰ ζοῦμε πιὸ πνευματικά. Νὰ εἴμαστε πιὸ ἀγαπημένοι. Νὰ βοηθοῦμε τοὺς πονεμένους, τοὺς φτωχοὺς μὲ ἀγάπη, μὲ πόνο, μὲ καλωσύνη. Νὰ προσευχώμαστε νὰ βγοῦν καλοὶ ἄνθρωποι.
Ὁ Θεὸς θὰ δώση τὴ λύση
Ὁ Καλὸς Θεὸς ὅλα θὰ τὰ οἰκονομήση μὲ τὸν καλύτερο τρόπο, ἀλλὰ χρειάζεται πολλὴ ὑπομονὴ καὶ προσοχή, γιατί πολλὲς φορές, μὲ τὸ νὰ βιάζωνται οἱ ἄνθρωποι νὰ ξεμπλέξουν τὰ κουβάρια, τὰ μπλέκουν περισσότερο. Ὁ Θεὸς μὲ ὑπομονὴ τὰ ξεμπλέκει. Δὲν θὰ πάη πολὺ αὐτὴ ἡ κατάσταση. Θὰ πάρη σκούπα ὁ Θεός!
Ὑπάρχει μιὰ μερίδα Χριστιανῶν, στοὺς ὁποίους ἀναπαύεται ὁ Θεός. Ὑπάρχουν ἀκόμη οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, οἱ ἄνθρωποι τῆς προσευχῆς, καὶ ὁ Καλὸς Θεός μας ἀνέχεται, καὶ πάλι θὰ οἰκονομήση τὰ πράγματα. Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι τῆς προσευχῆς μᾶς δίνουν ἐλπίδα. Μὴ φοβάσθε. Περάσαμε σὰν ἔθνος τόσες μπόρες καὶ δὲν χαθήκαμε, καὶ θὰ φοβηθοῦμε τὴν θύελλα ποῦ πάει νὰ ξεσπάση; Οὔτε τώρα θὰ χαθοῦμε. Ὁ Θεός μᾶς ἀγαπᾶ. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει μέσα του κρυμμένη δύναμη γιὰ ὤρα ἀνάγκης. Θὰ εἶναι λίγα τὰ δύσκολα χρόνια. Μιὰ μπόρα θὰ εἶναι.
Δὲν σᾶς τὰ λέω αὐτά, γιὰ νὰ φοβηθῆτε, ἀλλὰ γιὰ νὰ ξέρετε ποὺ βρισκόμαστε. Γιὰ μᾶς εἶναι μιὰ μεγάλη εὐκαιρία, εἶναι πανηγύρι οἱ δυσκολίες, τὸ μαρτύριο. Νὰ εἶστε μὲ τὸν Χριστό, νὰ ζῆτε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολές Του καὶ νὰ προσεύχεσθε, γιὰ νὰ ἔχετε θεῖες δυνάμεις καὶ νὰ μπορέσετε νὰ ἀντιμετωπίσετε τὶς δυσκολίες. Νὰ ἀφήσετε τὰ πάθη, γιὰ νὰ ἔρθη ἡ θεία Χάρις. Αὐτὸ ποὺ θὰ βοηθήση πολὺ εἶναι νὰ μπῆ μέσα μας ἡ καλὴ ἀνησυχία: ποὺ βρισκόμαστε, τί θὰ συναντήσουμε, γιὰ νὰ λάβουμε τὰ μέτρα μας καὶ νὰ ἑτοιμασθοῦμε. Ἡ ζωή μας νὰ εἶναι πιὸ μετρημένη. Νὰ ζοῦμε πιὸ πνευματικά. Νὰ εἴμαστε πιὸ ἀγαπημένοι. Νὰ βοηθοῦμε τοὺς πονεμένους, τοὺς φτωχοὺς μὲ ἀγάπη, μὲ πόνο, μὲ καλωσύνη. Νὰ προσευχώμαστε νὰ βγοῦν καλοὶ ἄνθρωποι.
Ὁ Θεὸς θὰ δώση τὴ λύση
Ὁ Καλὸς Θεὸς ὅλα θὰ τὰ οἰκονομήση μὲ τὸν καλύτερο τρόπο, ἀλλὰ χρειάζεται πολλὴ ὑπομονὴ καὶ προσοχή, γιατί πολλὲς φορές, μὲ τὸ νὰ βιάζωνται οἱ ἄνθρωποι νὰ ξεμπλέξουν τὰ κουβάρια, τὰ μπλέκουν περισσότερο. Ὁ Θεὸς μὲ ὑπομονὴ τὰ ξεμπλέκει. Δὲν θὰ πάη πολὺ αὐτὴ ἡ κατάσταση. Θὰ πάρη σκούπα ὁ Θεός!
Πηγή: Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου, Λόγοι, τ. Β' ἔκδ. Ἱ. Ἠσυχ. «Εὐαγγ. Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτὴ Θεσσαλονίκης 2006, σσ. 18-19
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)